Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

 
337 
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
qiladi. Mustaqil fikrlovchi birinchidan, borlikni kuzatish, his qilish, idrok etish imkoniyatiga ega 
bo‘lmog‘i zarur, ya’ni jismoniy ruhiy sog‘lom bo‘lmog‘i kerak. 
Ikkinchidan, voqea-hodisalar mohiyati, mazmunini tushunish salohiyatiga, tarixiy, 
geografik, fikriy va hokazo ma’lumotlarga ega bo‘lmoq, bunday ma’lumotlar nafaqat makonda, 
balkim bir zumlik zamonda ham cheksiz ekanidan, ulardan eng zarurlarnigina ajratib olib 
(o‘qituvchi va darslik vositasida) o‘quvchini fikrlatmoq lozim. 
Uchinchidan, borlikni yaxlit holda, unga aloqador shart-sharoitlardan ajratmay 
umumlashtirish, ya’ni tarkib topgan muayyan uyg‘unlik doirasida mushohada qilish kerak. 
Fikrlashni konkret obyektlarni idrok qilishdan boshlanishi lozim. Masalan, bolani avval 
tabiat bilan, ya’ni o‘simlik va hayvonot olami, chaqmoq, momoqaldiroq, yomg‘irlar, qorong‘ulik, 
yorug‘lik, zilzila va boshqalar bilan tanishtirish, ularning sir-asrorlaridan voqif etish zarur. 
To‘rtinchidan, fikrlashga chorlovchi topshiriq yoki ma’lumot mustaqil fikrlovchining 
salohiyatiga mutanosib bo‘lishi kerak. 
Shularni nazarda tutib, mustaqil, erkin fikrlashni shartli ravishda 3 daraja – oddiy, o‘rta 
va murakkabga ajratish mumkin. Darslardagi mustaqil fikrlashga chorlovchi topshiriqlarning 
aksariyati o‘rta yechimni ko‘zlaydi. Shuni hisobga olib umumta’lim maktablarda o‘qituvchilar 
interfaol usullarni qo‘llab kelib, yaxshi natijalarga erishib kelmoqdalar.Interfaol usullari ta’lim 
beruvchi bilan ta’lim oluvchi o‘rtasidagi o‘zaro faollikka asoslangan va ta’lim tizimidagi o‘zaro faol 
usullar (metod)dan tarkib topadi. 
АЖДОДЛАРИМИЗ ЎГИТЛАРИ АСОСИДА ЧАҚИРИҚҚАЧА БЎЛГАН 
ЎҚУВЧИ –ЁШЛАРДА АХЛОҚИЙ СИФАТЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШ 
 
Тохиров Ш.Т.– Таълим ва тарбия назарияси (чақириққача ҳарбий таълим)