|
ЎҚУВЧИЛАРИЖОДКОРЛИГИНИ ОШИРИШДА ЛОЙИҲА МЕТОДЛАРИНИ
ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИГА ТАТБИҚ ЭТИШ
Иминова М.А. – катта ўқитувчи, ХТХҚТМОҲМ, Андижон ш., Ўзбекистон
Аннотация:
Мақолада бошланғич синфларда лойиҳа методларидан узлуксиз
таълимнинг узвийлигини таъминлашомили сифатидафойдаланиш таҳсил олувчиларда
нафақатбилиш фаолиятини ривожлантириш, балкиқўшимча адабиётлар билан ишлаш
кўникмаларини шакллантиришга замин яратиши, шунингдек, тақдим қилинган ўқув
материалидаги энг муҳим ғояларни саралаш, таҳлил қилиш, қиёслаш кўникмаларини
ривожлантиришда муҳим амалий аҳамият касб этади ва психофизиологик ва шахсий-
индивидуал қобилиятларининг таркиб топишига қаратилганлиги ўз аксини топган. Унда
таълим жараёнида лойиҳа методларини қўллаш орқали ўқувчилар ўтилган мавзуларни
янгилари билан боғлашга ўргандилар, уларда аналитик ва синтетик мушоҳада қилиш
кўникмалари шакллантиришгайўналтирилганлиги ҳақида фикр баён этилади.
Калит сўзлар
: лойиҳа методи, аналитик ва синтетик мушоҳада,узлуксиз таълим,
педагогик шарт-шароит, такомиллаштириш, таҳсил олувчилар, танқидий фикрлаш, ғояларни
саралаш, таҳлил қилиш, қиёслаш, ривожлантириш.
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
105
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
Дунё миқёсида олиб борилаётган тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бугунги кунда
бўлажак мутахассислар учун жаҳон цивилизацияси ютуқлари ва ахборот ресурсларидан кенг
фойдаланиш,
халқаро
ҳамкорлик
ва
мулоқотни
ривожлантиришимкониятларини
кенгайтириш, таълим мазмунини халқаро стандартлар асосида ташкил этиш масалалари
алоҳида долзарблик ва аҳамият касб этмоқда. Бунда инновацион технологиялар қаторидан
ўрин олган лойиҳалаш технологияларининг аҳамияти беқиёсдир.
“Ҳар қандай педагогик технологиянинг ўқув-тарбия жараёнида қўлланилиши
машғулотларни самарали ташкил этишга, ёшларнинг муҳим ҳаётий ютуқ ва муаммоларига ўз
муносабатларини билдиришларига интилишларини қондириб, уларни фикрлашга, ўз нуқтаи
назарларини асослашга имконият яратади”. Шундай экан, ҳозирги даврда содир бўлаётган
инновацион жараёнларда таълим тизими олдидаги муаммоларни ҳал этиш учун янги
ахборотни ўзлаштириш ва ўзлаштирган билимларини ўзлари томонидан баҳолашга қодир,
зарур қарорлар қабул қилувчи, мустақил ва эркин фикрлайдиган шахслар керак. Шунинг
учун ҳам, педагогик инновациялар ҳамда интерфаол усуллар, янги педагогик
технологияларни таълим жараёнига татбиқ этиш талаб этилаётганпайтда, ўқитувчиларнинг
ўқув жараёнида лойиҳа методларидан фойдаланиш механизми ва технологияларини ишлаб
чиқиш ва амалиётга жорий этиш энг долзарб вазифалардан бирига айланиб бормоқда.
Узлуксиз таълимнинг бир бўғини бўлмиш умумий ўрта таълим мактабларида
технологик ёндашув, ўқув жараёнини лойиҳалаш, таълим технологияси самарадорлигини
аниқлаш ва баҳолаш орқали ўқувчиларнинг мустақил фикрлаш қобилиятларини ўстириш
масалалари Д.Муродова, Н. Сайидаҳмедов, Ф. Ходжиева, М. Усмонбоеваларнинг тадқиқот
ишларида ўз аксини топган.
Юқоридагилардан келиб чиқиб, таъкидлаш мумкинки, бошланғич таълим жараёнида
лойиҳа методларидан электрон таълимий ресурслар воситасида фойдаланишнинг педагогик
шарт-шароитларини такомиллаштириш муаммоси махсус тадқиқ қилинмаган.
Назарий манбалар мазмуни билан танишиш, умумий ўрта таълим мактабларининг
ўқитувчилари фаолиятини ўрганиш ва тажрибаларни аналитик таҳлил этиш билишнинг
чексиз имкониятларини эзгулик томон йўналтириш, илм пиллапояларидан камолга етиб
бораётган ёш авлодни эзгу ғоялар асосида тарбиялашнинг самарали йўлларидан бири-
бошланғич
таълим
жараёнида
лойиҳа
методларидан
фойдаланиш
тизимини
такомиллаштиришижтимоий педагогик зарурат эканлигини кўрсатади.
Бошланғич таълим жараёнида лойиҳа методларидан фойдаланишнинг зарурийлиги
ҳамда ушбу муаммо педагогик жиҳатдан тўлиқ тадқиқ қилинмаганлиги ва бир қатор
ечимини кутаётган муаммоларнинг манбаи бўлиб қолаётганлигини кўрсатади.
Маълумки, лойиҳа - (лотин тилида: «проект»- «олдинга ташланган») инсонларнинг
жамоавий, ташкилий, мустақил изланишга ундовчи, муайян мақсадга йўналтирилган
фаолият шаклидир. Лойиҳа: иншоот, жараён, тадбир, сценарий режаси, муайян
ҳужжатнингтахминий матни бўлиши мумкин.
Фикримизча, бошланғич таълимда лойиҳа методларини қўллаш асосида ўқувчиларда
ўқув-билув мотивациясини ошириш; ўқувчиларда билиш фаолиятини ривожлантириш;
таҳсил олувчиларнинг дарсга тайёргарлигига бўлган масъулиятни ошириш ва кейинги ўқув
фаолиятига рағбат сифатида намоён бўлади
Лойиҳа методи - муайян натижани қўлга киритишга қаратилган, ўқувчилар томонидан
мустақил бажариладиган фаолиятни ташкил қилиш йўли.
«Лойиҳалаш » атамаси илк бор ХХ асрнинг биринчи ярмида пайдо бўлди. Мазкур
тушунча ҳақида тафсилот беришданолдин, айримақлий фаолият кўникмаларинитаҳлил
қилиш максадга мувофиқ.
Лойиҳалаш -мақсадга йўналтирилган фаолият бўлиб, қуйилган муаммонинг ечимини
топишга қаратилади ва уни ўзгартириш йўллари ва ечимларини топишга замин яратади
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
