|
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
asoslangan tizim shakllantirilmoqda. Ta’lim sifatini baholash bо‘yicha xalqaro tajribalarni
о‘rganish, mavjud tizimni qiyosiy va har tomonlama tahlil qilish, tegishli yо‘nalishdagi xalqaro va
xorijiy tashkilotlar, agentliklar, ilmiy-tadqiqot muassasalari bilan yaqindan hamkorlik qilish, ta’lim
sifatini baholash bо‘yicha xalqaro loyihalarni amalga oshirish, zamon talablariga javob beradigan
munosib milliy baholash tizimini takomillashtirish muhim ahamiyatga egadir. О‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 8 dekabrdagi 997-son“Xalq ta’limi tizimida ta’lim
sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari tо‘g‘risida”gi qarori
bilan Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish,
xalqaro aloqalarni о‘rnatish, о‘quvchi yoshlarning ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini, eng
avvalo, yosh avlodning ijodiy g‘oyalari va ijodkorligini har tomonlama qо‘llab-quvvatlash hamda
rag‘batlantirish maqsadida О‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini
nazorat qilish davlat inspeksiyasining Ta’lim sifatini baholash bо‘yicha xalqaro tadqiqotlarni
amalga oshirish Milliy markazi tashkil etildi.
Mazkur qarordan maqsad respublika xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi
xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish, xalqaro aloqalarni о‘rnatish, о‘quvchi yoshlarning ilmiy-tadqiqot
va innovatsiya faoliyatini, eng avvalo, yosh avlodning ijodi va ijodkorligini har tomonlama qо‘llab
quvvatlash hamda rag‘batlantirishdir.
PIRLS
- tadqiqotida 50 dan ortiq davlatlar ishtrok etib kelmoqda. Mazkur xalqaro
tadqiqotning maqsadi turli xil ta’lim tizimidan iborat bо‘lgan davlatlardagi boshlang‘ich maktab
о‘quvchilarining matnni о‘qish va qabul qilish bо‘yicha tayyorgarligi hamda о‘quvchilarning har xil
yutuqlarga erishishga sabab bо‘luvchi ta’lim tizimidagi о‘ziga xos xususiyatlarni aniqlash va
baholashdan iborat.
Albatta bunday tadqiqot xalq ta’limi sohasidagi ishchilar, olimlar, metodistlar, о‘qituvchilar,
ota-onalar va jamoat vakillari uchun katta ahamiyatga egadir. Endilikda boshlang‘ich 4-sinf ta’lim
oluvchilarining matnni о‘qish va tushunish darajasini baholash uchun Progress in International
Reading and Literacy Study (PIRLS) tadqiqoti joriy etiladi.
Maktab bolani o’qish malakasi bilan qurollantiradi, shuning bilan birga, kitobni mustaqil
o’qiy oladigan, uni tushunadigan, muntazam o’qib borishni talab qiladigan, ma’lum bir mazmunga
doir kitoblarni tanlay oladigan, faqat qiziqarli kitoblarnigina emas, balki gazeta va jurnallarni ham
o’qiy oladigan aktiv kitobxonni tarbiyalashi lozim. Sinfdan tashqari o’qish tarbiyaning ajoyib quroli
sifatida xizmat qiladi, o‘qishga, ko’p narsani bilishga havasini orttiradi. Mavjud daturda sinfdan
tashqari o’qish sohasida bolalar egallashi zarur bo’lgan bilim va ko’nikmalar belgilab berilgan,
bolalar yozuvchilarining ya’ni asarlarini bilish, mustaqil o’qigan kitoblarini to’g’ri baholay olish,
kerakli materialni tanlay bilish, o’qish kundaligi yurita olish va hakozo.
Sinfdan tashqari o’qishning maqsadi-kichik yoshdagi o’quvchilarni bolalar adabiyoti va xalq
og’zaki ijodining xilma-xil namunalari bilan tanishtirish, ularda kitobxonlik madaniyatini tiklab
tarkib toptirishdir. Sinfdan tashqari o’qish dasturining mazmuniga ko’ra ta’limning har bir
bosqichida ikki asosiy bo’lim ajratiladi:
1-bosqichda o’qish doirasi, ya’ni o’qitiladigan kitoblar va ularni qaysi tartibda o’qish bilan
tanishtirish yuzasidan o’quvchilarga ko’rsatma beriladi.
2-bosqichda shu o’quv materiallari asosida bilim, ko’nikma va malakalar shakllantiriladi.
Har bir sinfda sinfdan tashqari o’qilgan barcha asarlar o’quvchilarga mos ravishda biror
voqeani sahnalashtirish mumkin. Bu boladagi nutqini rivojlantirishga, lug’at boyligini oshirishga
yordam beradi.
Shuningdek sahnalashtirilgan asarni tomosha qilgan o’quvchining diqqati oshib xotirada
saqlash qobiliyati o’sadi. Hatto sahnalashtirish o’quvchini har tomonlama yo’naltiradi, ya’ni
aktyorlik qobiliyatini rivojlantiradi, suxandonlik, rejissorlik kabi kasblarga ilk tasavvurlarni o’rgata
boshlaydi.
Asarni sahnalashtirish davrida albatta o’qituvchi rahbarlik qiladi. O’quvchilar ifodali, obrazli,
shuningdek qahramonlar harakatini to’g’ri bajarishlari, o’qishlari o’quvchilarda zavq-shavq
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
