Сборник научных трудов и тезисов международного форума "Роль инвестиции и инновации в развитии медицины и фармацевтики"

ЭНДОКРИНОЛОГИЯ

---

185
Международный научно- практический форум «Роль инвестиции и 
иновации в развитии медицины и фармацевтики»
QALQONSIMON BEZ JARROXLIGIDA 
OPERATSIYA OLDI TAYYORGARLIK JARAYONIDA 
KARDIOPROTEKSION TERAPIYAINING O’RNI
Joniyev S. Sh., Sharipov I. L.
Samarqand Davlat tibbiyot instituti, Samarqand sh.
Qalqonsimon bez patologiyalari tugunli va aralash tipdagi 
bo’qoqlarni aholi o’rtasida uchrashi 21% ni tashkil qiladi va 
ularning barchasi xirurgik davoga muhtoj(Ismailov S.I., 2015 y). 
Ushbu kasalliklarda yurak qon-tomir tizimidagi yaqqol o’zgarishlar 
ularni jarroxlik yo’li bilan davolash samaradorligini kamaytiradi. 
Izlanishlariga ko’ra bunday patologiyasi bor bemorlarnni operastiyadan 
keyingi davrdagi asoratlar 1-4%ni (Ismailov S.I. 2015), chet ellik 
tadqiqotchilarning ma’lumotlariga ko’ra 5-10% ni (Balobolkin 
M.I., 2011) tashkil etgan. O’z navbatida yurak qon-tomir tiziimdagi 
o’zgarishlarni hisobga olgan xolda operatsiya oldi tayyorgarligi diffuz 
notoksik va tugunli bo’qoq bilan kasallangan bemorlarda ham xirurgik 
davolashda muxim ahamiyatga ega. Yurak qon-tomir tizimidagi 
o’zgarishlarni hisobga olgan holda o’tkazilgan to’gri va tizimli 
operatsiya oldi tayyorgarligi operatsiyadan keyingi asoratlar uchrash 
ehtimolini kamaytiradi.
Maqsad:
Qalqonsimon bez kasalliklari (diffuz notoksik va tugunli 
bo’qoqi) bo’lgan bemorlarda operatsiya oldi tayyorgarlik usullarlari 
taxlili va ularni va samaradorligini baholash.
Materiallar va usullari
: Tadqiqot Samarqand davlat tibbiyot 
instituti jarroxlik, anesteziologiya va reanimastiya, bo’limlarida 
o’tkazdildi. Tekshirish uchun 110ta bemor olindi: barcha bemorlarda 
mavjud bo’lgan qalqonsimon bez kattaligi hisobiga nafas qisishi, 
MNS funkstiyasining (ta’sirchanlik, bosh ogrigi, ish qobiliyatining 
pasayishi, uyquning buzilishi), yurak qon-tomir tizimi (yurak o’ynashi, 
yurak tez urishi, yurak chegaralarining kengayishi) buzilish belgilari, 
miokardning diffuz zararlanish belgilari (EKG da), shuningdek hazm 
qilish tizimining zararlanish belgilariga (ozish, ishtaxaning oshishi 
yoki pasayishi, ) kabi o’zgarishlar aniqlandi. Barcha bemorlarga to’liq 
kliniko - diagnostik tekshirish, zarur paraklinik va bioximik tekshirishlar 
o’tkazildi. Tekshiladigan bemorlar 2 guruxga ajratildi: asosiy guruhga 55 
ta bemor kritilib, ularga operastiyadan oldingi kompleks tayyorgarlikka 
ana’naviy preparatlar bilan bir qatorda stress protektor va adaptogen 
preparat: adaptol va beta blokator: bisoprolol kabi dori vositalari 

---

186
Международный научно- практический форум «Роль инвестиции и 
иновации в развитии медицины и фармацевтики»
qo’shildi; nazorat guruhiga 55ta bemor olindi va ularda operastiya oldi 
tayyorgarligi an’anaviy preparatlar(kokarboksilaza, panangin, askorbin 
kislotasi, riboksin umumiy qabul qilingan dozalarda) bilan olib borildi.
Ikkala gurux bemorlarida sistolik arterial qon bosimi(sisAQB), diastolik 
arterial qon bosimi(diastAQB), urtacha arterial bosim(UAB) va yurak 
urish soni(YuUS), 4 ta bosqichda: 1-bosqich – statsionarga kelganda,
2- operatsiyadan 1 kun oldin, 3- premedikatsiyadan keyin, 4- opertstiya 
davomida tekshirish va kuzatishlar olib borildi.