Сборник докладов республиканской научно-технической конференции значение информационно-коммуникационных


ҚАШҚАДАРЁ ВИЛОЯТИДА СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ



Download 7,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet246/267
Sana14.07.2022
Hajmi7,55 Mb.
#795134
TuriСборник
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   267
Bog'liq
Maqola

ҚАШҚАДАРЁ ВИЛОЯТИДА СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ 
ХИЗМАТЛАРИ КЎРСАТИШНИ РИВОЖЛАНТИРИШ УЧУН 
ЭКОНОМЕТРИК МОДЕЛЛАШТИРИШ 
Ҳ.М. Нормаматов (Мухаммад ал-Хоразмий номидаги ТАТУ ҚФ) 
Соғлиқни сақлаш соҳаси хизмат кўрсатишларини ижтимоий-иқтисодий 
ривожланиш учун ниҳоятда муҳимдир. Соғлиқни сақлаш соҳасининг 
ютуқлари аҳоли саломатлигини таъминлаш учун хизмат қилади. Соғлом 
инсонлар мамлакатнинг соҳалардаги иқтисодий ривожланиш йўналишини 
белгиловчи омил ҳисобланади. Ушбу сектор эришган нисбат қийматлари 
иқтисодий фаолиятнинг умумий макроиқтисодий натижалари билан 
сезиларли даражада боғлиқдир. Шунинг учун AКТ сектори стратегик сектор 
деб юритилади.
Соғлиқни сақлаш соҳаларини эконометрик моделлаштиришнинг 
соҳадаги инновацион фаолиятнинг инвестиция салоҳиятини белгилайди ва 
ушбу секторнинг ривожланиш даражасини умумий баҳолашга имкон 
беради. Шу сабабли, соғлиқни сақлаш соҳасида хизмат кўрсатишларни 
иқтисодий тармоқларининг самарадорлигини ошириш AКТни қўллаш 
эконометрик моделлаштириш билан боғлиқ.
Ушбу тадқиқотнинг мақсади - Қашқадарёнинг соғлиқни сақлаш 
соҳасини 2010-2020 йилларда ривожлантиришни эконометрик таҳлил 
қилиш. Ушбу соҳани хизмат кўрсатишларларини ривожлантириш кўрсаткичи 
сифатида эришилган натижалар қийматлари ишлатилган. Даромаднинг 
тахмин қилинган эконометрик моделлари муҳим ўзгарувчиларининг 
таъсирини талқин қилиш учун манба бўлиши мумкин ва прогнозлаш 
воситалари ҳам бўлиши мумкин . 
Вилоят аҳолисининг умумий даромади хизмат кўрсатиш тармоқлари-
нинг барчасига таъсир этувчи омил бўлса, вилоят соғлиқни сақлаш 
харажатлари фақат аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматларини кўрсатиш 
тармоғининг ривожланишига таъсир этувчи омил ҳисобланади. 
Қашқадарё вилоят аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматлар кўрсатиш 
эмпирик моделларнинг функционал кўриниши 
𝑆𝑆
𝑥
= 𝜑
8
(𝑆
𝑠𝑥
, 𝐾
𝑜′𝑠
, 𝑉
𝑠
, 𝐻
𝑠
) + 𝜀
8
 
 
Бундан SS
x
- Вилоят аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматлар кўрсатиш 
(млрд.сўмда) Y
1
S
sx
-
Вилоят соғлиқни сақлаш харажатлари (млрд.сўмда)
 
X
1
 
K
o’s
-
Вилоят ҳар 10 минг аҳолисига касалхоналардаги ўринлар сони X

V
s
-
Вилоят аҳолисининг ҳар 10 минг аҳолисига тўғри келадиган врачлар сони
 
X
3
 
H
s
- Вилоят аҳолисининг ҳар 10 минг аҳолисига тўғри келадиган ҳамширалар 
сони
 
X

Қашқадарё вилоят аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматлар кўрсатиш 


525 
Вилоят аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматлар кўрсатиш (Y8) соҳасини 
ривожлантириш мақсадида қурилган кўп омилли эмпирик модел қуйидаги 
натижани берди: вилоят аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматлар кўрсатиш 
(Y8) миқдоривилоят соғлиқни сақлаш харажатлари (X15) 1 фоизга оширилса, 
1,07 фоизга ошиши, вилоят ҳар 10 минг аҳолисига касалхоналардаги ўринлар 
сони (X16) 1 фоизга ошса, 1,94 фоизга камайиши, вилоят аҳолисининг ҳар 10 
минг аҳолисига тўғри келадиган врачлар сони (X17) 1 фоизга оширилса, 1,82 
фоизга ошиши ва вилоят аҳолисининг ҳар 10 минг аҳолисига тўғри келадиган 
ҳамширалар сони (X18) 1 фоизга ошса, 8,55 фоизга камайиши аниқланди (45-
илова). 
Аҳолига хизмат кўрсатиш тармоқларининг ривожланишини эконометрик 
моделлаштириш 
назариялари 
минтақаларни 
ижтимоий-иқтисодий 
ривожлантиришда давлат бошқаруви йўналишларини шакллантиради. Бироқ 
уларни ўрганиш билангина чекланиб бўлмайди, чунки улар кўп жиҳатдан 
минтақаларнинг иқтисодий ўсиш назарияларига таянади. Бундан ташқари 
аҳолига соғлиқни сақлаш соҳасида хизмат кўрсатиш тармоқларининг 
ривожланиши учун янги ёндошувларни, модел ва усулларни излаш ҳамда 
жорий этиш лозим. 
Адабиётлар 
1.Мухитдинов Х.С. Ҳудуд аҳолиси турмуш даражасини ошириш ва ижтимоий 
ривожланишини моделлаштириш. –Тошкент: Фан нашриёти, 2009. -240 б. 
2.Рахимов А.Н. Қишлоқ аҳолисининг турмуш даражаси. // Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги.- 
Тошкент. 2010.-Б.31. 


526 

Download 7,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish