Sayyoralarning sinodik harakat tenglamasi

Aim.uz

Sayyoralarning sinodik harakat tenglamasi
Sayyoralarning sinodik (S) davri deb, ularning ikki marotiba ketma-ket o’tgan bir xil konfigurasiyalari orasidagi vaqtiga aytiladi.

Siderik yoki yulduz aylanish davri (T) deb sayyoraning Quyosh atrofida bir marotiba to’la aylanishi uchun ketgan vaqtga aytiladi. Yerning siderik aylanish davriga yulduz yili deyiladi (T_). Ana shu uchta davr orasidagi matematik bog’lanishni topamiz. Sayyora uchun bir sutkada burchak buyicha siljishi quyidagiga tengdir. 360/T Yer uchun 360/T_ sayyoralar va Yer (Yer va sayyora) sutkali burchak siljishlarining farqi, sayyoralarning bir sutkadagi ko’rinma siljishiga, ya’ni 360/S ga tengdir.

Ichki sayyoralar uchun (8.1)

Tashqi sayyoralar uchun esa (8.2)

(8.1) va (8.2) - ga sayyoralarning sinodik harakat tenglamalari deyiladi. Kuzatishdan sinodik davr S va Yerning siderik aylanish davri T aniqlanadi. Sayyoralarning siderik aylanishi davrlari esa (8.1) va (8.2) tenglamalardan foydalanib topiladi. Yulduz yili davomiyligi 365,325 o’rtacha Quyosh sutkasiga tengdir.