Saylov jarayoni va saylov organlari

Aim.uz

Saylov jarayoni va saylov organlari

Har bir yuridik jarayon singari saylov jarayoni ham o`zida huquqiy normalar tizimini mujassamlashtirgan faoliyatdir. Davlat hokimiyati, o`zini-o`zi boshqarish organlariga bo`ladigan saylovlarni o`tkazish bilan bog`liq bo`lgan faoliyatni saylov jarayoni deb tushunamiz. Xamda ushbu faoliyat qat'iy belgilangan tartibda, bosqichma-bosqich amalga oshiriladi va bu quyidagilardan iboratdir.

1.Saylovlarni belgilash. Saylov jarayonining bu bosqichi muayyan organga yoki mansabga saylov kunini belgilashda ifodalanadi. Agar gap navbatdagi saylovlar haqida boradigan bo`lsa unda Konstitutsiyalar qonunlar va hududiy birliklarning statutlari bu masalada muayyan qoidalarni o`zida mujassamlashtiradi. Yuqorida AQSH misolida saylov kunining qonun bilan belgilanganligini ko`rib o`tdik, biroq ko`pchilik xolatlarda bunday sana aniq belgilanmaydi va bu jarayon har bir xolatda maxsus akt bilan shunday sanani belgilashni talab qiladi. Agar sanani belgilash qonun yoki Konstitutsiya bilan aniq o`rnatilmagan bo`lsa, unda qonun ushbu sanani belgilashga vakolatli organni ko`rsatishi lozim.

2002 yil 4 apreldagi O`zbekiston Respublikasining “Referendum yakunlari davlat xokimiyatini tashkil etishning asosiy prinsiplari” to`g`risilagi konstitutsiyaviy qonuniga ko`ra O`zbekiston Respublikasida Prezidenti saylovi, Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga hamda Qoraqalpog`iston Respublikasi Jo`qorg`i Kengesiga, viloyatlar, tumanlar, shaharlar davlat hokimiyati vakillik organlariga saylov tegishincha ularning konstitutsiyaviy vakolat muddati tugaydigan yilda - dekabr oyi uchinchi o`n kunligining birinchi yakshanbasida o`tkaziladi.

O`zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi hamda davlat hokimiyati vakillik organlariga saylov muddatlari bir paytga to`g`ri kelib qolgan taqdirda davlat hokimiyati vakillik organlarining vakolat muddati bir yilga uzaytiriladi, deb ko`rsatilgan.