Say d u lla m irzayev

94

---

sarflam oq ch i b o ‘ladi. Y o sh kelin X o lid a esa bunga qattiq
qarshilik k o ‘rsatadi. Shunday qilib, M o ‘minni bir tom ondan
o n a si, ik k in ch i to m o n d a n , y o sh x o tin i q iyn ayd i. M o ‘m in
onasining talabiga rozi b o ‘lsa xotini, xotinining royiga qarasa
onasi ranjiydi, xafa b o ‘ladi. O qibatda M o ‘m in ruhan juda
eziladi, iztirob chekadi, hatto o ‘zini osib o ‘ldirmoqchi b o ‘ladi.
M o'm inning bu holati uning tilidan quyidagicha ifoda etiladi:
M en to ‘g ‘ri qildimmi, qildimmi xato?
Taqdirim qilmasin hech kimga ato.
« T o‘ydan keyin tom osha» asarida dramaturg isrofgarchilik,
ortiqcha dabdaba koni ziyon ekanini k o ‘rsatish bilan birga,
qing‘ir, порок y o ‘llar bilan boylik yig'ishni, shunday boylik
h isob iga dabdabali to 'y la r q ilish ni q oralaydi. Bu jih atd an
d ram adagi eru xotin F o z ilx o 'ja va C h a m an d ax on h a y o ti
diqqatga molik. F ozilxo‘ja — sofdil, sodda va halol ziyoli. U
isrofgarchilik qilsam, dabdabali katta to ‘y bersam: «yo jinni,
yo g a d o b o ‘lam a n », — d eyd i. U b o y lik k a hirs q o ‘ygan ,
m anm an, uncha-m unchani nazar-pisand qilm aydigan xotini
Cham andaxon talablariga qarshilik qiladi:
Agar harom qo ‘shib to ‘y qilganimdan,
B ez terganim yaxshi ко ‘chaga chiqib.
Chamandaxon — makkor, ayyor, sharm-hayosiz, molparast
ayol. U erini aldab, qing‘ir y o ‘llar bilan b o ‘lsa-da, m ol-m ulk
topishga undaydi. U ni порок y o ‘llarga sudramoqchi b o ‘ladi.
Buning ilojini top olm agach , C ham andaxon tusini butunlay
o ‘zgartirib, erini mensimay q o ‘yadi...
K o ‘rin a d ik i, asard a t o ‘y, t o ‘yga ta y y o r g a r lik , t o ‘yn i