Say d u lla m irzayev

Insonlikning та ’nosi о ‘zgardi
Olamning joziba qonuni yanglig
Qo ‘shnilar umrini qisqartar darding,
Baxting ham birovlar baxtiga bog ‘liq.
Har bir aza qisman mening azam,
Kimniki, deb so ‘rab bo ‘Imaydi.
Yolg ‘iz yashamaydi dunyoda odam,
О ‘Isa ham bir о ‘zi о ‘Imaydi.
324

---

A. M uxtor o ‘z she’rlarida voqea-hodisalar yoxud hayotdagi 
o ‘sish-o‘zgarishlarni quruq bayon qilmaydi, balki chuqur poetik 
mushohada yuritish, yorqin manzara va jonli obrazlar yaratish 
orqali masalaning tub mohiyatini aniq, lo‘nda va jozibador 
qilib ochib beradi. «Shunday o ‘tgan umr armonsiz» she’ridagi 
lirik qahramon o ‘z umrini Zarafshon daryosiday sernaf, jo ‘shqin 
o ‘tkazishni orzu qiladi. Zero, Zarafshon daryosi o ‘zining zilol, 
hayotbaxsh mavjlarini kumush tolalarga, yurtning bogiariga 
beradi, so‘ng ona yurt bag‘riga singib yo‘qoladi. Zarafshon 
daryosi dehqon qalbiga yo rugiik, fayz-baraka b o iib kiradi. 
Naqsh olma yuzida yonib, uni shiraga-qandga toidiradi, taram- 
taram qiladi. Ana shuning uchun ham lirik qahramonning o‘z 
umrini hayotbaxsh daryo — Zarafshonday oikazish orzusi katta 
mantiqqa ega. U shu daryo singari butun borlig'i bilan insonga, 
jamiyatga xizmat qilishni istaydi.
A. M uxtorning «Bog'im» she’rida ham Vatanga, xalqqa 
sidqidildan, halol xizmat qilish g‘oyasi xuddi shunday tarzda, 
ya’ni tabiat hodisasi haqida chuqur mushohada yuritish orqali 
mohirona ifodalangan. Shoir bog‘ning kuzda sarg‘ayib, yaproq 
to ‘kishini-xazonrezgilikni um r tugashining ram zi sifatida 
ta ’riflamaydi. Aksincha, tabiatning bu hodisasidan o ‘ziga xos 
tarzda, yangicha fikr aytish uchun ustalik bilan foydalanib, 
bog‘ning sarg‘ayib, yaproq to ‘kishini quyidagicha izohlaydi: