Sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaların salıqqa tartıw

Sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaların salıqqa tartıw.
1. Sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları ushın birden-bir salıq tóleminiń engiziliwi. Ekenin aytıw kerek, sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları 2007 jıl 1 yanvarǵa shekem byudjetke tolıqb kelgen jalpı tabısınan jalpı dáramat salıǵı, buyım-múlk salıǵı, tovarlar aylanbasınan Pensiya fondına, Respublika Jol fondına hám de Mektep tálimin rawajlandırıw fondına májburiy tólewler tólew ornına Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2006 jıl 18 dekabr degi “Ózbekstan Respublikasınıń 2007 yilgi tiykarǵı makroekonomikalıq kórsetkishleri prognozı hám Mámleket byudjetiniń parametrleri tuwrısında”gi PQ-532-sanlı sheshimine muwapıq 2007 jıl 1 yanvardan baslap birden-bir salıq tólemin tólewge ótkerildi.

2006 jıl juwmaǵı boyınsha tiykarǵı (profil) iskerlik túri sawda iskerligi (ulıwma awqatlanıw salasındaǵı iskerlik) esaplanǵan yuridikalıq shaxslar belgilengen tártipte esap beriw jılı basınan baslap birden-bir salıq tólewlerin tólewleri shárt etip belgilendi.

Usınıń menen birge sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları ushın :

bajıxana tólewleri (bajıxana bojlari hám jıynawları, hákisiz salıǵı hám tovarlardı (islerdi, xızmetlerdi) import qılıwda qosılǵan baha salıǵı );

mámleket bojlari;

ayırım túrdegi tovarlar menen usaqlap satıw sawda etiw hám ayırım túrdegi xızmetlerdi kórsetiw huqıqı ushın jıynaw.

Eger yuridikalıq shaxslar esap beriw jılı juwmaǵı boyınsha sawda (ulıwma awqatlanıw ) kárxanasına tiyisli bolmasa, kelesi jıl basınan baslap umumbelgilangan tártipte salıqlar hám basqa májburiy tólewler tólewge ótiwleri shárt, salıq salıw rejimin tańlaw huqıqı saqlap qalınatuǵın mikrofirmalar hám kishi kárxanalar bunnan tısqarı. Birden-bir salıq tólemi tólewge ótiw sawda (ulıwma awqatlanıw ) kárxanaları umumbelgilangan tártipte salıqlar hám basqa májburiy tólewler tólewge ótken birinshi esabat sheregi ushın payda salıǵı, abadanlastırıw jáne social infratuzilmani rawajlandırıw salıǵı hám yuridikalıq adamlardıń buyım-múlkine salınatuǵın salıq boyınsha ámeldegi tólewlerdi tolıqmaydilar. Jumısshılar sanınan qaramastan kótere, usaqlap satıw sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları (sonday-aq kishi kárxanalar hám mikrofirmalar) birden-bir salıq tólemin tólewshileri esaplanadı.

Birden-bir salıq tólemi tólewchisini anıqlawda tiykarǵı kriterya bolıp, yuridikalıq shaxstı mámleket diziminen ótkerganlik tuwrısındaǵı gúwalıqta kórsetilgen kárxana iskerliginiń kodı esaplanadı. Bunda kárxananıń qánigeliklesiwi XXTUT tiykarǵı kodqa tuwrı keliwi kerek. Eger kárxananıń iskerligi XXTUT kodına tuwrı kelmasa, óz iskerligi kodın nızam hújjetlerinde belgilengen tártipte statistika shólkemlerinde qayta dizimnen ótkeriwge hám bul taypa daǵı kárxanalar (iskerligi túrleri) ushın belgilengen tiyisli salıqlardı tólewge májbúr.

Birden-bir salıq tóleminde realizatsiya (tavaroborot) ulıwma jıllıq kóleminde tushum úlesi kópshilik bólegin shólkemlesken iskerlik túri, tiykarǵı (profil) iskerligi túri esaplanadı.

Eger ámeldegi jıl juwmaǵı boyınsha realizatsiya (tavaroborot) dıń ulıwma jıllıq kóleminde tushum úlesi iskerligi túrleri boyınsha birdey muǵdardı tashkil etse, tiykarǵı (profil) iskerlik túri ótken esabat jıl juwmaǵı boyınsha anıqlanadı.

Sawda (ulıwma awqatlanıw ) kárxanalarına, salıq salıw maqsetinde, ótken esap beriw jılı juwmaǵı boyınsha tiykarǵı (profil) iskerlik túri sawda iskerligi (ulıwma awqatlanıw salasındaǵı iskerligi) esaplanatuǵın yuridikalıq shaxslar kiredi.

Sawda iskerligi degende - qayta satıw maqsetinde satıp alınǵan zat etilgen tovarlardı satıw boyınsha iskerlik túsiniledi.

Tómendegiler sawda iskerligi retinde qaralmaydi:

- ózi islep shıǵarǵan ónim esaplanatuǵın tovarlardı realizatsiya qılıw, atap aytqanda olardı ǵárezsiz yuridikalıq shaxs esaplanbaytuǵın firma dúkanları arqalı realizatsiya qılıw ;

- komissioner (isenimli wákil) tárepinen komissiya (tapsırma ) shártnamaları boyınsha tovarlardı realizatsiya qılıw, atap aytqanda mámleket tabısına ótkeriletuǵın buyım-mulkni realizatsiya qılıw ;

- tayarlaw hám támiynat -satıw iskerligi menen shuǵıllanatuǵın kárxanalar tárepinen tovarlardı realizatsiya qılıw.

Ulıwma awqatlanıw salasındaǵı iskerlik degende kulinariya, sonıń menen birge basqa azıq-túlik ónimin tayarlaw, realizatsiya qılıw hám olardı is'temol qılıwdı shólkemlestiriw boyınsha iskerlik túsiniledi.

Birden-bir salıq tólemin esaplawda salıq salıw ob'ekti bolıp, kóbinese jalpı tushum esaplanadı, lekin sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları ushın jalpı tushum bolıp tovarlar aylanbası esaplanadı. Bunnan tısqarı, sawda kárxanalarınıń tiykarǵı iskerlikten tısqarı basqa dáramatları, finanslıq iskerlikten dáramatları hám Ózbekstan Respublikası Salıq kodeksine muwapıq belgilenetuǵın basqa dáramatlar jalpı tushum quramına kiritiledi.

Sonıń menen birge, birden-bir salıq tólemi esap -kitap bazasın anıqlawda tushumdan tómendegiler chegirib taslanadı :

a) qosılǵan baha salıǵı tólewshileri ushın qosılǵan baha salıǵın ;

b) mámleket subsidiyalarini;

v) mámleket qımbatlı qaǵazları boyınsha dáramatlar ;

d) tólew dereginde ustap qalınıwi kerek bolǵan dividendlar hám procentler kórinisindegi dáramatlar ;

e) ótken jıllardıń bólistirilmegen paydası ustav kapitalın asırıwǵa jóneltiriwde aktsiyador qosımsha aktsiyalarınıń ma`nisi yamasa aktsiyalardıń nominal ma`nisin kóbeytiw formasında alınǵan dáramatları ;

j) esap beriw jılında anıqlanǵan ótken jıllardaǵı payda. Usı dáramatlar qaysı dáwirde payda bolǵan bolsa, sol dáwirdegi nızam hújjetlerine muwapıq sol dáwirdegi salıqlar hám májburiy tólewler boyınsha esap -kitaplardı ótkeriwdi esapqa alǵan halda salıqqa tortiladi.

z) alınǵan grantlar. Grant degende - social áhmiyetke iye maqsetti gózlegen, ekonomikanı rawajlandırıw, ilimiy-texnikalıq hám innovciyalıq programmalardı orınlaw ushın kárxanaǵa mámleket (húkimet), sonıń menen birge mámleketlik emes, shet el, xalıq aralıq shólkemler hám fondlar tárepinen kórsetiletuǵın mut, gumanitar aqshalı yamasa materiallıq-texnikalıq járdem túsiniledi. Grant qarjları qatań túrde belgilengen maqsetlerge isletiledi.

i) kóp oborotlı qaytarılatuǵın taraning ma`nisi, eger onıń ma`nisi tavar (jumıs, xızmet) larni realizatsiya etiwden tushumning quramına ilgeri kiritilgen bolsa ;

k) nızam hújjetlerinde názerde tutılǵan chegirmalar.

2. Sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları ushın birden-bir salıq tólemi stavkaları hám salıqtı esaplaw múddetleri. Birden-bir salıq tólemi ushın salıq stavkaları Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń sheshimi menen tastıyıqlanadi. Atap aytqanda Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2016 jıl 27 dekabr degi PQ-2699 -sanlı sheshimine muwapıq 2017 jıldan baslap sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları ushın jumısshıları sanınan qaramastan jalpı tushumdan (tavar aylanbası kóleminden) tómendegi stavkalarda birden-bir salıq tólemi tólew engizildi: