Moliyaviy siyosat ob'ekti moliyaviy ahvoli va moliyaviy natijalari, kassa daromadlari va
to'lovlar oqimi bo'lgan xo'jalik yurituvchi subyektning naqd pul aylanishi. Mablag'larning
har bir yo'nalishi ma'lum manbalarga mos kelishi kerak: Korxona ishlab chiqarishga
investitsiya kiritish va aktivlar shaklini sotib olish uchun kapital va majburiyatlarni talab
qiladi. Umuman olganda, pul oqimining doimiy jarayoni anjirda taqdim etilishi mumkin.
Joriy tashkilotda pul muomalasi boshlang'ich va yakuniy nuqtasini aniqlash mumkin emas.
Tashkilotning (rasmning markaziy qismi) bo'lgan pul miqdori vaqt o'tishi bilan o'zgartiriladi
va tabiatga bog'liq ishlab chiqarish jarayoni, Savdolar, sotish, xom ashyo zaxiralari va
hokazolarni tashkil etish, aktsiyalar, debitorlik va to'lanadigan tijorat kreditlari, shuningdek,
tashkilotning moliyaviy siyosatiga qarab o'zgaradi To'lov va debitorlik va debitorlik va
shakllantiruvchi aktsiyalar to'g'risida.Moliyaviy siyosat mavzusi - intrafratge va
xo'jaliklararo moliyaviy jarayonlar, munosabatlar va operatsiyalar, shu jumladan moliyaviy
oqimlar va moliyaviy oqimlar, qimmatli qog'ozlar, investitsiyalar, investitsiyalarni sotib
olish va boshqalar berish va boshqalar.Moliyaviy siyosat subyektlari - tashkilot va
menejmentning asoschilari, moliyaviy boshqaruvning asoschilari, moliyaviy boshqaruv
stratentsi va taktikasini ishlab chiqish va amalga oshirish uchun moliyaviy boshqaruvning
strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish va amalga oshirish.
Moliyaviy siyosat moliyaviy menejmentning maqsad va vazifalarini shakllantirish,
shuningdek, maqsadlar bajarilgan jarayonlar bilan bog'liq bo'lgan jarayonlarning doimiy
nazorati, tahliliga muvofiqligini aniqlash, doimiy nazorat, tahlil qilish va baholashda.
Moliyaviy siyosat moliyaviy resurslarni jalb qilish va ularning maqbulligini, menejmentda
moliyaviy resurslarni shakllantirish, shakllantirish va ulardan foydalanishni, shakllantirish
va ulardan foydalanishni baholash va foydalanishni amalga oshirish tizimida namoyon
bo'ladi. .Moliyaviy siyosatni tashkil etish ma'lum bir printsiplarga asoslanadi.
O'zini o'zi ta'minlash va o'zini o'zi moliyalashtirish printsipi. O'z-o'zini ta'minlash,
tashkilotning ishlashini ta'minlaydigan mablag'lar, i.e. Rasmning minimal mumkin bo'lgan
daromad darajasiga to'g'ri keladigan daromadni tasavvur qiling. O'z-o'zini moliyalashtirish
mahsulotlar ishlab chiqarish va sotish xarajatlarini o'z mablag'lari hisobidan va zarurat-
mishlar hisobiga, bank va tijorat kreditlari hisobiga mablag 'sarflashni anglatadi.Takror
ishlab chiqarishning alohida ehtiyojlarini qondirish va uzluksiz takror ishlab
chiqarish jarayonini moliyaviy resurslar bilan ta’minlash uchun ijtimoiy boylikni
shakllantirish, taqsimlash va qayta taqsimlash jarayonlariga yo’naltiriladigan maqsad va
vazifalarning yechilishini aniqlash moliyaviy siyosat deyiladi. Moliyadan
foydalanishning metodlari, uni tashkil qilishning amaliy shakllari va metodologik
tamoyillarining majmui (yig’indisi) moliyaviy siyosat deyiladi. Jamiyatning ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyoti, aholi turmushining darajasi va sifatini oshirish uchun moliyaviy
sharoitlarni yaratish moliyaviy siyosatning eng asosiy maqsadi bo’lib hisoblanadi.
Korxona moliyaviy menejerlarining biznesni yuritish maqsadlariga erishish borasidagi
maqsadga yo’naltirilgan faoliyati korxona moliyaviy siyosati deyiladi. Korxona moliyaviy
siyosatining maqsadi quyidagilardan iborat bo’lishi mumkin:
▪ raqobat kurashi sharoitida korxonaning sog’lom faoliyat ko’rsatishiga erishish;
▪ yirik moliyaviy muvaffaqiyatsizliklardan va bankrotga uchrashdan himoyalanganlik;
▪ raqiblar bilan kurashda yetakchilikka erishish;
▪ korxonaning bozor qiymatini ko’paytirish;
▪ korxona iqtisodiy salohiyatining barqaror o’sish sur’atlarini ta’minlash;
▪ mahsulot ishlab chiqarish va sotish hajmini oshirish;
▪ foydani maksimallashtirish;
▪ xarajatlarni minimallashtirish;
▪ rentabelli faoliyatni ta’minlash
51. G‘aznachilik o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga,
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, mazkur Nizomga hamda o‘z faoliyatiga
tegishli bo‘lgan boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga amal qiladi. O‘zbekiston Respublikasi
Moliya vazirligining G‘aznachiligi tizimiga bevosita unga bo‘ysunadigan Qoraqalpog‘iston
Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri G‘aznachilik boshqarmalari hamda tumanlar
(shaharlar) G‘aznachilik bo‘limlari kiradi. G‘aznachilik o‘z faoliyatini davlat
boshqaruvining boshqa organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, O‘zbekiston
Respublikasi Markaziy banki, tijorat banklari, boshqa tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlikda
bevosita va o‘zining hududiy bo‘linmalari orqali amalga oshiradi.Davlat budjetining kassa
ijrosi, jumladan tushadigan daromadlarni turli darajadagi budjetlar o‘rtasida taqsimlash,
budjet tashkilotlari va budjet mablag‘lari oluvchilarning xarajatlar smetalari ijrosi va Davlat
budjeti ijrosi to‘g‘risida hisobot tuzish;
tegishli budjetlar daromadlari va xarajatlari o‘rtasidagi kassa uzilishlarining oldini olishni
ta’minlaydigan, Davlat budjeti Yagona g‘azna hisobvarag‘idagi mablag‘larni boshqarish;
budjet tashkilotlarining va budjet mablag‘lari oluvchilarning tovarlarni yetkazib beruvchilar
(ishlarni bajaruvchilar, xizmatlar ko‘rsatuvchilar) bilan Davlat budjeti va davlat maqsadli
jamg‘armalari budjetlari mablag‘lari hisobiga tuzilgan shartnomalarini xarajatlar
smetalarida ko‘rsatilgan summalar doirasida hamda belgilangan maqsadlarga muvofiq
tuzilganligi ustidan nazorat qilish asosida majburiy ro‘yxatdan o‘tkazish;budjet
tashkilotlarini, shu jumladan, mudofaa va xavfsizlik tuzilmalarini moliyalashtirishga
yo‘naltiriladigan budjet mablag‘laridan foydalanishni maqbullashtirish yuzasidan
monitoring olib borish, bunda ular tomonidan tuzilayotgan shartnomalarning sifati
ta’minlanishini, ularning maqsadga muvofiqligi va narx-navo yechimini nazarda tutish
hamda qoidaga ko‘ra, vositachilik xizmatlaridan voz kechish;
davlat xaridlari bo‘yicha axborot bazasini yaratish va doimiy ravishda yangilab borish,
davlat xaridlarini amalga oshirishda narxni shakllantirish jarayonini nazorat qilish;xarajatlar
smetalarida va ro‘yxatdan o‘tkazilgan shartnomalarda nazarda tutilgan summalar doirasida
budjet tashkilotlari va budjet mablag‘lari oluvchilar nomidan hamda ularning topshirig‘i
bo‘yicha tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) yetkazib beruvchilarning hisobvaraqlariga
to‘lovlarni bevosita amalga oshirish orqali to‘lov intizomiga rioya etilishini ta’minlash;
Davlat budjeti g‘azna ijrosining buxgalteriya hisobi va hisobotini yuritish, Davlat budjeti
ijrosi haqida axborotlarni to‘plash, qayta ishlash va tahlil qilish, shuningdek O‘zbekiston
Respublikasining davlat ichki va tashqi qarzlariga xizmat ko‘rsatish, O‘zbekiston
Respublikasi kafolatlarini ijro etish;O‘zbekiston Respublikasiga kelayotgan insonparvarlik
yordami va texnik ko‘maklashish vositalari, shu jumladan nomoddiy shakldagi vositalar
to‘g‘risidagi axborotlarni to‘plash va ishlash.budjet tashkilotlarining chet el valyutasidagi
daromadlari va xarajatlari hisobini yuritish hamda maqsadli ishlatilishini ta’minlash;
budjet tashkilotlari uchun chet el valyutasidagi shaxsiy g‘azna hisobvaraqlarini ochish va
yopish;valyuta mablag‘lari hisobidan jalb qilingan xalqaro moliyaviy institutlar va xorijiy
hukumat moliya tashkilotlari qarzlari va kreditlarini qaytarish hamda O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlariga asosan Moliya vazirligi tomonidan to‘lovlari
amalga oshiriladigan xalqaro moliyaviy institutlar va tashkilotlarga a’zolik badallarini
to‘lash;valyuta mablag‘larini boshqarish, chet el valyutadagi mablag‘larni depozitlarga
joylashtirish va budjet ssudasi va subsidiyalarini ajratish.
Do'stlaringiz bilan baham: |