Ilmiy fakt (sinonim: hodisa, natija).
|
*Faqat muayyan tarzda qayd qilingan belgilangan hodisalar va voqealar,
|
521
|
Voqea —
|
*ob’ektiv voqelik, ayrim hodisadir,
|
522
|
Ilmiy muloqot —
|
*o’z hamkasblari bilan (bilvosita muloqot) orqali bevosita yoki bilvosita muloqotga kirishidir.
|
523
|
Ilmiy faktlar —
|
*Ilmiy faktlar, invariantdir, ular nazariyalar tuzilmasiga kirgan holda ulardan mustaqildir, chunki ular o’z asosiga ko’ra moddiy voqelikka borib taqaladi
|
524
|
Ilmiy faraz
|
*kuzatilayotgan hodisalar va jarayonlar o’rtasidagi aloqaning u yoki bu shakli to’g’risidagi tahmin sifatida chi kadi
|
525
|
526
|
Indikator —
|
*Tadqiq qilinayotgan jarayonning yo’naltirilganligi va bosqichma–bosqichligini kuzatish imkonini beradigan ahamiyatli va tuzilmaviy ko’rsatkich.
|
527
|
Istisno
|
*Tarkibiy qismlarning katta guruhlarining uchinchi istisno qonuni asosidagi bosqichma bosqich istisnoga asoslanadi
|
528
|
metodi —
|
529
|
Ifoda qilish –
|
*Tadqiq qilishni tugatuvchi axborot hujjatini tuzish.
|
530
|
Keys–stadi
|
*Tahliliy ko’nikalarni ba’zi bir matnlarni jamoaviy muxokama qilish vositasida
|
531
|
metodi —
|
o’rganish bo’lib, bunda tasvirlanayotgan
|
532
|
|
vaziyat “keys”
|
533
|
|
deb nomlanadi.
|
534
|
Klassifikatsiya —
|
*Tushunchaning mantiqiy hajmini ko’p darajali, tarmoqlarga ajratilishi, ob’ektlarning mavjud belgilari bo’yicha tartibga solinishi.
|
535
|
Kognitiv
|
*Muammoli vaziyatning xarakteri va tuzilmalarini belgilashga qaratilgan tadqiqot ob’ektidagi sabab–oqibat aloqalarining jadvalli aksi.
|
536
|
xarita —
|
537
|
Konsensus –
|
*Muhokama qilinayotgan yoki baxsli masala bo’yicha baxs–munozara va pozitsiyalarning yaqinlashuvi natijasida ovoz berish jarayonisiz erishilgan umumiy kelishuv.
|
538
|
Konstatatsiya –
|
*Dalil, hodisa, harakat va boshqalarning begumonligini aniqlash, qayd etish.
|
539
|
Konstruktiv tahlil —
|
*Tizimni tahlil qilish uning maqsadlaridan boshlanadi va tizimga nisbatan funktsiyasi orqali olib boriladi.
|
540
|
Kontent
|
*Ijtimoiy omillar rivojining tendentsiyalarini aniqlashda qo’llanadigan hujjatlarni sifatiy tahlil etish usuli;
|
541
|
tahlil –
|
542
|
Kontseptsiya –
|
*Biror sohani rivojlantirishga qaratilgan keng qamrovli loyiha yoki soha taraqqiyotini asoslab berishni o’z ichiga olgan qarashlar majmui.
|
543
|
Kriteriya
|
*Haqiqatlik belgisi bo’lib, uning asosida baholash, anglash, boshqarish, optimallashtirish va h.k. amalga oshadi.
|
544
|
545
|
Mavhum
|
*Tafakkur ong vositasida yaratilgan idealda (hayoliy konstruktsiyalarda)gidir.
|
546
|
modellar —
|
547
|
Mantiqiy yondashuv
|
*Har bir hodisa, jarayonni ularning hozirgi vaqtda erishgan rivoji nuqtasida ko’rib
|
548
|
chiqish
|
549
|
Metodlarning aqliy hujumi
|
*Yangi g’oyalarni ishlab chiqish usuli sifatida paydo bo’lgan ikki fazadan iborat.
|
550
|
Me’yoriy
|
*Tizimning samaradorligini aks ettiradigan me’yorlar majmuiga asoslanadi va so’ng real tizim me’yoriy tizim bilan taqqoslanadi
|
551
|
metod —
|
552
|
Modellar
|
*Model – bu o’rganilishi lozim bo’lgan voqelikning ayrim bo’g’inini o’xshashlikning zaruriy yoki imkon qadar erishiladigan hadigacha aks ettiruvchi mantiqiy, matematik yoki boshqa ob’ektlar majmui
|
553
|
va ularning
|
554
|
turlari —
|
555
|
Monitoring –
|
*Bu ob’ektning holatini, uning ayrim mezonlari qiymatini, yuz berayotgan jarayonlar dinamikasini o’rganish,
|
556
|
557
|
Mustaqil ekspert baholash usuli –
|
*vaziyatni yoki taklif qilinayotgan qarorni qabul qilish uchun ushbu sohaning bilvosita boshqaruv sub’ekti, buyurtmachi bilan xizmat, moliyaviy yoki boshqa turdagi aloqada bo’lmagan ekspertlar fikrini o’rganish.
|
558
|
Ilmiy doklad –
|
*mazmuniga ko’ra ilmiy hisobotning aynan o’zi. Ayni vaqtda, u butun tadqiq qilinayotgan muammoni emas, balki uning qandaydir mantiqan nihoyasiga yetgan qismi jihatini qamrab olishi mumkin.
|
559
|
Ilmiy (muammoli) seminar –
|
*etakchi olim, mutaxassis rahbarligi ostida o’tkaziladigan ishtirokchilarning nisbatan kichik guruhi tomonidan tayyorlangan ilmiy ma’ruzalar, xabarlarni muhokama qmlish.
|
560
|
561
|
Ilmiy konferentsiya (anjuman)
|
*ilmiy yoki ilmiy-amaliy xodimlar vakillarining yig’ilishi (so’nggi holatda anjuman ilmiy-amaliy anjuman deb ataladi).
|
562
|
Optimallashuv
|
*tizim faoliyatining maksimal yoki minimal ahamiyatini ta’minlaydigan eng yaxshi muqobil yo’llarini qidirish jarayoni.
|
563
|
Paradigma
|
*o’z hamjamiyatida namuna, me’yor, muammolar yechimining standarti sifatida qabul qilingan tarixiy shakllangan metodologik, dunyoqarash, ilmiy, boshqaruv va boshqa me’yorlarning majmui.
|
564
|
Rasmiylashtirish (formalizatsiya)
|
*tafakkur natijalarini aniq tushunchalarda yoki tasdiqlarda aks ettirishdir.
|
565
|
Siyosiy bashoratning mohiyati –
|
*butun siyosiy tizim yoki uning ayrim sub’ektlarining kelajakdagi ehtimoliy holati to’g’risidagi hamda ularga erishishning ehtimoliy yo’llari va muddatlari to’g’risidagi ilmiy asoslangan mulohazalarni ishlab chiqishni bildiradi.
|
566
|
Sinektika
|
*eng to’g’ri javoblarni mutaxassislar emas, balki o’rganilayotgan masalalarni yuzaki biluvchilar taklif etishi usuli. bu usullar yordamida yangi, noodatiy, o’ziga xos qarorlar ishlab chiqilishi mumkin.
|
567
|
Uslubi
|
568
|
Eksperiment–
|
*xulosa va vaziyatlarning nazariy asosini tekshirish maqsadida sun’iy vaziyatni yuzaga keltirishda tajriba uslubi tabiiy fanlardagi asosli uslublardan biri hisoblanadi.
|
569
|
Empirik usullar (usul-harakatlar).
|
*Empirik usul-harakatlarni, eng avvalo, uch toifaga bo’linadi ob’ektni ustidan kuzatish , o’zgartiruvchi, retrospektsiya va bashoratlash usullar
|
570
|
571
|
Ekstrapolyatsiya usuli –
|
*fan-texnika, mehnat va ishlab chiqarishni tashkil etish shakllari rivojlanishi tendentsiyalarining tahlili bilan bog’liqdir.
|
572
|
Qiyoslash metodi —
|
*mazkur tizimni, hodisani, jarayonni boshqalar bilan qiyoslash va bu o’z navbatida ularning xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi.
|
573
|
Strategik tadqiqot–
|
*amaliy vazifalarni hal etishga qaratilgan va milliy manfaatlar hamda davlat xavfsizligini ta’minlash mumkin bo’lgan qulay sharoitlarni yaratish bilan bog’liq.
|
574
|
Xodimlarga beriladigan har bir topshiriqlarning mazmun va maqsadini tushuntirish zarur deb hisoblaysizmi?
|
* topshiriq mohiyatidan kelib chiqish kerak
|
575
|
576
|
Qaror qabul qilishda kimlar bilan maslahat qilasiz?
|
* o’rinbosarim va ishlab chiqarish bo`yicha ma’sul xodimdan
|
577
|
578
|
Xodimlarga mukofotlash yuzasidan qaror qabul qilishda shaxsiy simpatiya omiliga qay darajada tayanasiz?
|
*faqat ish natijalariga tayanaman
|
579
|
Jamoat ahilligi qaror qabul qilish samaradorligiga ta’sir ko’rsatadimi?
|
* kuchli ta’sir ko’rsatadi
|
580
|
Qaror qabul qilishda xodimlar qanday munosabatda bo’lishlarini yoqtirasiz?
|
*ish natijalari uchun sub’ektiv munosabatlarga berilib qolmayman
|
581
|
582
|
O’z ixtiyoriga ko’ra ishdan bo’shash to’g’risida ariza yozgan kerakli mutaxasisga munosabatingiz
|
* avval suhbatlashib, boshqa ish taklif qilaman
|
583
|
Xodimlaringizni qanday natija berishi noma’lum bo’lgan qarorlarni qabul qilishda ishtirok ettirasizmi?
|
*faqat ekspert xodimlarga
|
584
|
SHarq xalqlari qanday holatlarda maslahat qilishadi?
|
*dastlabki qarorga kelib bo’lgach
|
585
|
586
|
G’arb xalqlariga mos mentalitetga ko’ra qanday holatlarda maslahat qilishadi?
|
* ikkilanib turilsa
|
587
|
Amir Temur qaror qabul qilish samaradorligini nima belgilaydi, deb hisoblaydi?
|
*adolat
|
588
|
Bajarilishi zarur bo’lgan ishning aniq bir yo’lini tanlab olish, bu borada aniq to’xtam yoki bir fikrga kelish – bu ...
|
*qaror;
|
589
|
590
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |