Savod o’rgatish metodlarining qiyosiy tanqidiy tahlili rеja: eski maktabda o’qitish usullari

Savod o’rgatishda Sh.A.Amonashvili tavsiyalari.
Gruziya pedagogika fanlari ilmiy tekshirish institutlari eksperimental didaktika labaratoriyasi mudiri psixologiya fanlari doktori, professor Sh.A.Amonashvili olti yoshli bolalar o'qitish masalalari bo'yicha 15 yil davomida 100 dan ortiq sinfda eksperiment-tajriba ishlari olib bordi. Tajriba ishlari davomida o'qituvchilar vaqtini tejash, ularning o'qishiga bo'lgan qiziqishlarini orttirish masalalariga alohida e'tibor berdi.
Olti yoshli bolalarga o'qish va yozishni o'rgatishda analitik-sintetik tovush metodida voz kechib, xos ish usullaridan foylaniladi.
Birinchi usul:
Mahsus ko'rgazmali qurol yoki doskadagi yozuvlar asosida quyidagilar bilan suhbat o'tkaziladi. M harfini tanitish uchun quyidagi yozuvlardan foydalanish mumkin.
O L M A
olma so'zi va aylana ichidagi harflardan faqat M harfi o'quvchlarga notanish.

• 
  Bolalar, mana bu so'zga qarab bugun tanishadigan harfingizni toping. Bolalar olma so'zidagi O, L, A harflari bilan oldindan tanish bo'lganliklari uchun M harfini qiynalmay topadilar.
  
• 
  Aylana ichidagi harflarga qarang. Ular orasida M harfi bormi, nechta?
  

Ana shunday savol-javoblar asosida o'quvchilar M harfi, uning tuzilishi va qanday qismlardan iborat ekanligini bilib oladilar.
Ikkinchi usul: 0'quvchilarga Kharfini tanishtirish uchun quyidagi so'zlardan foydalanish.
A A




ALLA AMOL


I LI ANA


A MOL MALI A


M ANA U A
AMON
-
So'zlarga qarang ularning, ayrimlarida bugun o'rganiladigan
harf yashiringan. U qaysi harf ekan, u qaysi so'zlarda yashringan?
O'quvchilar o'zlariga tanish bo'lgan harflar asosida nan o'rganilmagan M, K harfli so'zlarni o'qishga harakat qiladilar. K harfi yashringanligini aytib, uni topadilar va o'zlashtiradilar.
Uchinchi usul:
0'quvchilarga M harfini tanishtirish uchun quyidagi sxemadan foydalanish mumkin:
OL A


A N A NI A

L I O N A L L A

O O N K E A

O L I
- So'zlarni o'quvchilarga qaysi harfni o'rgatmoqchi ekanligingizni ayting.

O'quvchilar o'rganadigan harf M ekanligini aytganlardan N to'rtburchak ichidagi so'roq belgi(?) sini ochirib, o'rniga M ni yozib qo'yiladi.