«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Байшақа - 
өзек. Атырау қаласы мен Аққыстау селосы аралығындағы 
жолаушыларының аялдап, демалып өтетін мекен тұрағы. Жері майсалы көктемде 
арнасына су толады, ұзын көпірі бар. «Атырау-Астрахань» автомобиль жолы 
салынғанша Байшақаның бекеттік маңызы зор болды. 
Бәйге төбе 
- Тайман төбенің шығысында қозы өрісіндей жерде «Бәйге 
төбе» деген ұшырасады. Ол Жәңгір ханның қайын атасы Қарауыл қожаның ат 
жарысын өткізетін орны көрінеді. 
Бегайдар 
- Бегайдар деген Тыныс руынан шыққан адам екен. Көтеріліс 
жеңілгеннен кейін хан жер бөлісін қайта қарап, бірқатар өтініштерді орындаса 
керек. Сонда Есентемір Жонқожаға «Бегайдардың елі аз, оның жерін сен ал, бірақ 
атын жойма» депті. 
Бегайдар 
- Нарын құмының бір бөлігі. Исатай ауданының солтүстік- 
шығыс шекарасында, Тұщықұдық селолық округінің аумағында орналасқан. 
Шөбі шүйгін, жерасты суы тұщы, қоймауы аң-құсқа бай. 1930 жылда Бегайдар 
ауылдық кеңесі құрылып, онда ұжымдастыру ісі белсене қолға алынды. Мал 
өсірудің жайлы мекені. 1957-1997 жылдары Чапаев атындағы кеңшардың 
жайлауы болды. 
Боқсақ, Бақсай 
- өзек. Жайық өзенінен бастау алып, Исатай ауданының 

---

55 
орталығы- Аққыстау селосына дейін жетеді. Арнасы көктемгі су айдау кезінде 
толады. Қарашада қатып, Сәуір айында мұзы ериді. Халық кейін оны Бақсай деп 
атап кеткен. 
Бөкей шешесі - 
жер атауы. Бөкей сұлтанның шешесінің жерленуімен 
байланысты қойылған. Новобогат селолық округі аумағында. 
Гран 
- Каспий маңы ойпатының оңтүстік бөлігінде, аудан орталығы- 
Аққыстау селосының солтүстік жағында орналасқан. 1962 жылғы барлау- 
бұрғылау жұмыстары басталып,1973 жылы пайдаланылды. 
Дүтбай - 
ежелгі қорым. Жалтыр көлі жағасының солтүстікке қарай 5-6 км 
жерде, жол бойында орналасқан. Бөкейліктер Еділ-Жайық аралығына өткен кезде 
келген Жаппас руының атақты байының атымен аталып кеткен. Дүтбай өлгенде 
балалары қазіргі сүйегі жатқан төбеге жиектен құм тасытып, қызыл сазға 
араластырып, оған жылқының қүйрық қылын қосып, тас бастырып, үлкен мола 
тұрғызған. Арабша жазылған құлыптасында «1853» жылы деп көрсетілген. 
Қасына келетін су арнасы да Дүтбай деп аталады. 
Жанбай 
- Себек беріш руының бір беделді ақсақалы екен. Оның қонысы 
осы жерде болған . Ағайын-тумаға сыйлы, көршілеріне қадірлі қарияны бүкіл көз 
көріп, құлақ естіген жер қадірлеп таныған. Соған орай осында ірге тепкен бес- 
алты шаңырақ ауылды Жанбай ауылдық кеңесі болып аталған. Қазірде де солай, 
Забурын селолық кеңесі кейін қайта құру тұсында Забурын округі болды. 
Жанбай 
- село. Әкімшілік округ орталығы. Аудан орталығы- Аққыстау 
селосынан оңтүстік батысқа қарай 30 км жерде. Ертеректе осы аумағында балық 
батағасы болған, теңіздің суы шайып жатқандықтан аумағы құмды, қайыршақты. 
Жанбайдан 30 км жерден Атырау-Астрахань автомобиль жолы өтсе, 56 км жерде 
Жайық мұнай басқармасына қарасты «Жаңаталап» кен орны орналасқан. 
Жанбай 
- елді мекен. Аудан орталығы- Аққыстау селосынан солтүстік- 
батысқа қарай 35 км жерде. 1990 жылдардың басында Каспий деңгейі көтерілуіне 
байланысты ғылыми қорытындылар жасалды. Жанбай селосы тұрғындарын жаңа 
қонысқа көшіру міндеті қойылып, «Жаңа Жанбай» елді мекені пайда болды. 
Нарын бекетінде өмірге келген елді мекен- «Жаңа Жанбай» –деп аталды.