«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Пайдаланған әдебиеттер: 
1.
Серікқалиева С. Қызылқоға- құт мекен «Өлке» баспасы 2005ж 
2.
Нәутиев Ә.И. Қызылқоға энциклопедиясы «Үш қиян» баспасы 2002ж 

---

295 
А.Қайыржан 
Сағыз орта мектебі КММ, 7сынып оқушысы 
Қызылқоға ауданы, Сағыз ауылы 
 
БЫЛҚЫЛДАҚТЫ 
 
 
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Туған жердің әрбір сайы мен қырқасы, 
тауы мен өзені тарихтан сыр шертеді. Әрбір жер атауының төркіні туралы талай- 
талай аңыздар мен әңгімелер бар. Әрбір өлкенің халқына суықта пана, ыстықта 
сая болған, есімдері ел есінде сақталған біртуар перзенттері бар. Осының бәрін 
жас ұрпақ біліп өсуге тиіс.» айтып кеткендей мен өзімнің туып өскен ауылым 
Сағыз жеріне қарасты елді мекен Былқылдақты туралы айтқым 
келеді.Былқылдақтыныңда өзіндік тарихы жетерлік. 
Былқылдақты-Сағыз ауылдық округінің солтүстігіндегі елді мекен.Оның 
бұлай аталу себебі: жері бұлақты, суы тұщы, өзен жағасы былқылдаған топырағы 
жұмсақ көкорай, табаның тигенде балалар ойнайтын батуттың үстінде 
жүргендей әсерде боласың. Сол себепті Былқылдақты атанған деген жорамал бар 
. Осы жердің суы бүкіл елді мекенге жетерлік. «Бұзау құдық» деген құдығы бар. 
Жерасты тұщы су көздері кездеседі.Қоңырсай , Қоғалы, Сулы көлі бар. 
Бұл қалмақ пен ноғай қуылғаннан бастап, қазақ халқының бір рулы елінің 
атамекені.Ата бабаларымыз шаруа жүргізу күн көріс үшін жақсы қоныс таңдауға 
өте шебер болған. Осы ауыл Топырақшашты өзенімен жағасында суы жанға дауа 
жерден атқылап жатқан бұлақпен қиылыстар қойнауға орналасқан. Айналасы 
толған тарихи мекендер: Қалмаққырған, Құрман-Батық,Тоған, Иба бейіті, 
Сырымның жолы, ел ырысы аталған атақты Наршөккен. Қосай батыр ұрпағы 
Тәңірберген сардардың елі есептеледі, солардың ұрпағы Абдолла қазіреттің 
шәкірті болған Жанұзақ қажы бала оқытатын медересе ұстаған,Тәжі ахун, кешегі 
қуғын-сүргін құрбаны Машырықтар, жыр сүлейі атанған Закария Сағындықұлы, 
Тобанияз Тұрниязұлы /Әлниязов/, Аққожа ақын, Атанияз батыр өмір сүрген 
ұрпақтары қазір Сағыз жерінде Сәрсенбаев Құрал ақсақалдан тараған балалар 
тұрады, Құрман-Батық жезделі балдыз қасиетті кісілер, жетімді жылатпаған 
Шам,Талпақ байлар өмір сүрген мүрдесі Жылойда бірақ осы жерде болған тіней 
адай ауылының киелі мекені болған. Былқылдақты Тобанияз ханның мекенінің 
бірі болған.Олардың аты бірталай тарихи жазбаларда жиі аталады.Кеңес үкіметі 
орнаған кезде 1931ж дейін Закария ауылдық ревком болған.1928ж Сағыз округі 
территориясында Былқылдақты ауылдық кеңесі құрылып орталығы Сартоғай 
елді мекені болды. Былқылдақты елді мекенінде Ақкиіз колхозы құрылған. 

---

296 
1934ж жалпы Ақшелек, Буракөл, Кенбай жерінде Алғабас, Жаңаталап, 
Былқылдақтыда Ақкиіз, Сартоғайда Шоқат колхоздары құрылған . 
1961жылы 3 колхоз біріктіріліп Ленин атындағы кеңшар құрылған 
болатын.Сол құрылған колхаздардың ішінде біз әңгіме етіп отырған 
Былқылдақты да болды.Осы жерге қарасты екі колхоз Былқылдақтыда Ақкиіз, 
Сартоғайда Шоқат мамырлардың колхозы құрылған. Сағыз селосына қарасты 
жалпы 6 колхоз болған.