Saqlash vazirligi sh. S. Shoyimova, M. K. Xoshimova, sh. R. Mirzayeva, M. M. Qo

ziddiyatlari
 
farqlanadi:
 

 
ma’lum va noma’lum o’rtasida;


 
rasmiy va haqiqiy bilim o’rtasida;


 
o’zlashtirilgan  avvalgi  bilim  va  ularni  yangi  amaliy  sharoitda

qo’llash o’rtasida;
 

 
ilmiy va hayotiy bilimlar o’rtasida;


 
nazariya va amaliyot o’rtasida;


 
ma’lum bo’lgan va yangi dalillar o’rtasida;


 
fantaziya (xayolot) va haqiqat o’rtasida.

Bunda:
 

 
talabalar qo’yilgan vazifaning 
yechilish usulini  bilmaydilar
,
 
muammoli savolga javob berolmaydilar;
 

---

208
 
 

 
talabalar avval olgan bilimlarini yangi sharoitda,  holatda
 
foydalanish zaruriyatiga duch keladilar
. V
azifaning nazariy jihatdan 
yechilishi mumkin 
bo’lgan yo’li        va tanlangan usulning 
amaliy jihatdan 
qo’llash qiyinligi orasida ziddiyat yuz beradi;
 

 
vazifaning  bajarilishida  natijaga  amaliy  erishish  va  talabalarda 
uni nazariy jihatdan asoslashga bilim yetishmasligi o’rtasida 
ziddiyat 
yuz beradi.
 
Adabiyotlarda  muammoli  vaziyat  yaratishning  quyidagi  ko’p 
uchraydigan 
usullari 
qayd qilinadi:
 

 
hodisalar,  o’rganilayotgan  tushunchalar  mohiyatini  tushuntirish 
uchun muammoli vazifalar 
qo’yish
;
 

 
olingan  bilimlarning  amaliy  tatbiqi  usullarini  topish  uchun 
muammoli vazifa 
qo’yish
;
 

 
talabalarni hodisalar va faktlar orasidagi ziddiyatlar va
 
nomuvofiqliklarni tushuntirib berishlariga 
undash
;
 

 
ilmiy  tushunchalari  va  hayotiy  tasavvurlari  orasidagi  ziddiyatni 
keltirib chiqaradigan fakt va hodisalarni tahlil qilishga 
undash
;
 

 
talabalarni  fakt,  hodisa,  xatti-harakatlar,  xulosalarni  solishtirish, 
qiyos qilishga 
undash
;
 

 
talabalarni  go’yo  tushunib  bo’lmaydigan  xarakterdagi  va  fan 
tarixida ilmiy muammoning qo’yilishiga sabab bo’lgan faktlar  bilan 
tanishtirish
.
 
Muammoli  vaziyatni  vujudga  keltirishning  yuqorida  keltirilgan 
usullari  uning