Sanoatda polimerlarni olish usullari

YMBlarkimyosifanigakirishvarivojlanishtarixi.
Organikp‘olimerlartiriktavbiatningasosinitashkilqiladi,chunonchitselyuloza,fermenlar,kraxmalр‘ektin,lignin,oqsillargarmonlar,fermetlarvaboshqalar.о’simlikorganizmdanoorganikmoddalarvaquyoshenergiyasidandastlabkiр‘olimermoddalarsintezqilinadi.
6nСO₂+5nН₂O──────→(С_6Н10O₃)_n+6nO₂
1.O’simlikvaxayvonorganizmlariYuMBlarnixosilqiluvchivabirturdanboshqasinixosilqiluvchixamdaularni‘archalanishibilanuzviybog’liqdir.
2.Organikzanjiriningtuzilishigaqarabikkisinfgabo’linadi.Karbozanjirliр‘olimerlar va getrozanjirlipolimerlar.
2.1.Geterozanjirlip‘olimerlar.
Karbozanjirlip‘olimerlarningasosiyzanjirifaqatuglerodatomidaniboratbo’ladi.-C-C-C-C-C-
polimerlar Ular molekulyar birikmalar bo'lib, ular yuqori molyar massaga ega (mingdan milliongacha) va takrorlanadigan monomerlar deb nomlangan ko'p sonli birliklardan iborat.
Ular katta molekulalar bo'lish xususiyatiga ega bo'lganligi sababli, bu turlar makromolekulalar deb ataladi, bu ularga kichikroqlarda kuzatilganidan juda farq qiluvchi, faqat ushbu turdagi moddalarga tegishli bo'lgan noyob fazilatlarni beradi, masalan, shisha konstruktsiyalarni shakllantirish.
Xuddi shu tarzda, ular juda ko'p miqdordagi molekulalar guruhiga mansub bo'lganligi sababli, ularga tasnif berish zarurati paydo bo'ldi, shuning uchun ular ikki turga bo'linadi: tabiiy kelib chiqishi polimerlari, masalan, oqsillar va nuklein kislotalar; va neylon yoki lucit kabi sintetik ishlab chiqarish (Plexiglas nomi bilan mashhur).
Olimlar polimerlar haqidagi ilm-fanni 20-asrning 20-yillarida, yog'och yoki kauchuk kabi moddalarning o'zini qanday tutishini qiziqish va hayrat bilan kuzatgandan so'ng boshladilar. Shunday qilib, o'sha davr olimlari kundalik hayotda mavjud bo'lgan ushbu birikmalarni tahlil qilishni boshladilar.
Ushbu turlarning tabiati to'g'risida ma'lum darajadagi tushunchaga erishish orqali ularning tuzilishini tushunish va mavjud materiallarni ishlab chiqish va takomillashtirishga, shuningdek yangi materiallar ishlab chiqarishga yordam beradigan makromolekulalarni yaratishda ilgarilash mumkin edi.
Xuddi shunday, ma'lumki, ko'plab muhim polimerlar tarkibida azot yoki kislorod atomlari mavjud bo'lib, ular uglerod atomlariga bog'lanib, molekulaning asosiy zanjirining bir qismini tashkil etadi.
Monomerlarning bir qismi bo'lgan asosiy funktsional guruhlarga qarab, ularning nomlari beriladi; masalan, agar monomer ester tomonidan hosil qilingan bo'lsa, polyester hosil bo'ladi.


Polimerlar tarixi
Polimerlar tarixiga birinchi ma'lum bo'lgan polimerlarga murojaat qilishdan boshlab murojaat qilish kerak.
Shu tarzda, qadimgi zamonlardan beri keng qo'llanilib kelinayotgan ba'zi tabiiy kelib chiqish materiallari (masalan, tsellyuloza yoki teri) asosan polimerlardan iborat.
XIX asr
Kimdir o'ylaganidan farqli o'laroq, polimerlarning tarkibi bir necha asr oldin, bu moddalar qanday paydo bo'lganligini aniqlay boshlaguncha noma'lum edi va ular hatto sun'iy ishlab chiqarishga erishish usulini topishga intildilar.
Ads by optAd360
Birinchi marta "polimerlar" atamasi 1833 yilda ishlatilgan, shved kimyogari Yons Yakob Berzelius tufayli bir xil empirik formulaga ega bo'lgan, ammo turli xil molyar massalarga ega bo'lgan organik tabiat moddalariga murojaat qilgan.
Ushbu olim "izomer" yoki "kataliz" kabi boshqa atamalarni ishlab chiqarishga ham mas'ul bo'lgan; shuni ta'kidlash kerakki, o'sha paytda ushbu iboralar tushunchasi hozirgi ma'nodan butunlay boshqacha edi.

Tabiiy polimer turlarining o'zgarishi natijasida sintetik polimerlarni olish bo'yicha ba'zi tajribalardan so'ng, ushbu birikmalarni o'rganish dolzarb ahamiyat kasb etdi.

Ushbu tadqiqotlarning maqsadi ushbu polimerlarning allaqachon ma'lum bo'lgan xususiyatlarini optimallashtirishga va ilm-fanning turli sohalarida aniq maqsadlarni bajara oladigan yangi moddalarni olishga erishish edi.