“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

“SANOAT VA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI: 
TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
65
Бундан ташқари, мамлакатда ахборот технологияларининг ривожланиш даражасини 
баҳолайдиган халқаро рейтинглардаги кўрсаткичлар муҳим аҳамиятга эга. 
Ўзбекистон ушбу кўрсаткичларнинг аксарияти бўйича 2016 йилдан буён сезиларли 
ютуқларга эришди. Шундай қилиб, "ахборот-коммуникация" соҳасида хизмат кўрсатиш 
соҳасида яратилган 
ялпи қўшилган қиймат
2016 йилдан бошлаб 2 бараварга ошиб, 4,4 
дан 8,8 трлн. сўмгача, "ахборот-коммуникация" иқтисодий фаолият тури бўйича 
кўрсатилган хизматлар ҳажми эса 2 бараварга ўсиб, 6,3 дан 12,9 трлн. сўмгача ошди. 
2016-2020 йиллар мобайнида "ахборот-коммуникация" фаолият тури бўйича асосий 
капиталга инвестициялар ҳажмининг 4 бараварга кўпайиши (1,2 трлн. сўмдан 4,8 трлн. 
сўмгача), шу жумладан, хорижий инвестициялар ва кредитлар ҳажми 2,5 бараварга 
кўпайиши (0,8 трлн. сўмдан 2,0 трлн. сўмгача) АКТ соҳасининг ривожланиши учун катта 
имкониятлар яратди. 
Товарлар ва хизматлар ишлаб чиқариш жараёнларида рақамли технологияларни 
жорий 
этишнинг 
истиқболлари 
ва 
рентабеллиги 
муваффақиятли 
бизнесни 
ривожлантиришнинг турли мисолларида учрайди. Капиталлашув бўйича дунёдаги ўнта 
энг йирик компаниянинг саккизтаси «Apple», «Microsoft», «Alphabet», «Amazon», 
«facebook», «Alibaba Group», «Tencent», «Visa Inc.» рақамли ҳисобланади. 
Хорижий мамлакатлар тажрибаси шуни кўрсатадики, рақамли иқтисодиёт бир 
вақтнинг ўзида кенг соҳаларда ривожланмоқда ва чекланган миқдордаги компаниялар 
томонидан, уларга махсус ваколатлар ва ресурслар берилган бўлса ҳам, одатда 
қурилмайди. Шунинг учун рақамли иқтисодиётда асосий ролни кучли тадбиркорлик ва 
инновацион ёндашувга эга бўлган хусусий бизнес эгаллаши, давлат эса хусусий ташаббус 
учун инфратузилма ва шароит яратиши билан шуғулланиш керак. 
Энг муҳими, мамлакатда AКТни, шу жумладан, арзон нархда юқори тезликдаги 
Интернетни ривожлантириш, хусусий бизнеснинг меҳнат унумдорлигини ошириш, 
харажатларни камайтириш, шунингдек, ишлаб чиқариш ва даромадни ошириш учун турли 
ишлаб чиқариш жараёнларига рақамли технологияларни жорий этишга қизиқиши билан 
ҳамнафас бўлиши керак. 
Ўзбекистонда рақамли иқтисодиётни ривожлантириш учун зарур шарт-шароитларни 
яратиш бўйича давлат ўз ролини муваффақиятли уддаламоқда, бу эришилган натижалар 
ва яқин истиқболга мўлжалланган улкан мақсадлардан далолат беради. 
Хизмат кўрсатиш иқтисодиёти рақамли технологияларни фаол жорий этиш учун қайта 
қурилмода, биринчи навбатда, гап алоқа хизматлари, банк хизматлари, туризм хизматлари 
ва бошқалар ҳақида кетмоқда. Хизмат кўрсатиш итисодиётини рақамлаштириш меҳнат 
бозорида ўзгаришларни келтириб чиқаради. Хизмат кўрсатиш соҳасида меҳнат 
бозорининг тузилиши ҳам ўзгармоқда, айрим касбларининг йўқолиши ва янги 
касбларнинг пайдо бўлиши башорат қилинмоқда. Рақамли хизмат кўрсатиш 
иқтисодиётида ишлаш учун янги когнитив, ижтимоий хулқ-атвор ва рақамли кўникмалар 
талаб қилинади, улар рақамли иқтисодиётда ишлашга қодир кадрларни тайёрлаш 
жараёнида шаклланиши керак. Рақамли иқтисодиёт катта ҳажмдаги ахборотни қайта 
ишлашга асосланганлиги сабабли, ходимларнинг рақамли компетенциялари, хавфсизлиги, 
ишончлилиги, катта ҳажмдаги ахборотни узоқ муддат сақлаши алоҳида аҳамият касб 
етади.