“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

“SANOAT VA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI: 
TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
137
- ilmiy-uslubiy resurslarning yetarli emasligi (elektron qo‘llanmalar, laboratoriya va 
nazorat ishlari, sinovlar yetarli emas); 
- o‘qituvchilarning innovatsion raqamli texnologiyalardan foydalanish malakasining yetarli 
emasligi; 
- o‘qituvchilarning kompyuterdan to‘g‘ri foydalana olmasligi, elektron kitoblar bilan ishlay 
olmaslik va h.k. 
Ta’limda yo‘l qo‘yilayotgan bunday kamchiliklarni bartaraf etish omillari quyidagicha: 
- yangi innovatsion texnologiyalarni o‘rganish uchun o‘qituvchilarni qayta tayyorlashni 
tashkil etish; 
- o‘qituvchilarni multimedia darsliklarini ishlab chiqishni rag‘batlantirish; Internet 
tarmog‘i orqali onlayn konferensiyalar, seminarlar va boshqa ta’lim tadbirlarini tashkil etish; 
- ta’lim muassasalarida multimedia sinflari, laboratoriya va kutubxonalar sonini 
ko‘paytirish; 
- Internet va boshqa elektron o‘quv vositalarida o‘qitishning akademik soatlarini 
ko‘paytirish; 
- Talabalar bilan zamonaviy axborot texnologiyalari bo‘yicha ko‘proq ilmiy ishlarni olib 
borish. 
Bunday tadbirlar nafaqat ta’lim sifatini oshirish, balki bilimlarni ommalashtirishga ham 
xizmat qiladi. 
Hozirgi vaqtda multimediya va kompakt disklar texnik vositalar yordamida o'rgatilmoqda. 
Masalan, multimedia bir soat davom etadigan audio, dasturlashtirilgan, rejalashtirilgan o'rganish 
shakli bo'lib, DTS bilan mos keladi. Uni ishlatish uchun mutaxassislar mavzu bo'yicha ma'lum 
bir soat uchun multimediya yaratadilar. Matn tarkibi media ekranning o'zi tomonidan yaratilgan. 
Ilg‘or pedagog va texnik vositalardan foydalanish bo‘yicha katta tajribaga ega mutaxassislar dars 
mazmuni bilan amaliy tanishish jarayonini video yoki diskda o‘tkazishi va tarqatishi mumkin, bu 
esa o‘quvchilar bilimini takrorlash va chuqurlashtirishga yordam beradi. Shunday qilib, 
o'qituvchi darsga ortiqcha kuch, bilim va kuch sarflamaydi. O`quvchilarning faolligi ortadi, 
mustaqil ishlaydi, ijodiy va erkin fikrlaydi. Darsda zamonaviy usulda ishlashni o‘rganadilar. Ular 
AKT haqida va texnologiyadan foydalangan holda ta'limni qanday tashkil etishni o'rganadilar. 
O‘quvchilarning dunyoqarashi oshib, faolligi oshib, qiziqishi ortib bormoqda. 
Elektron darsliklarni yaratish va ta’lim jarayonida foydalanish ta’lim sifatini yanada 
oshirishga xizmat qiladi. Elektron darslik – davlat ta’lim standartlari va o‘quv rejalariga muvofiq 
fan yoki fanning bir qismi mazmunini tizimli yoritib beruvchi va ushbu shaklda nashr sifatida 
maxsus tasdiqlangan elektron darslikdir. Bu kurs murakkab jarayon bo‘lib, unda talaba o‘z 
kursini mustaqil o‘rganadi, mavzu bo‘yicha savollarga javob beradi, u bo‘yicha mustaqil 
ravishda amaliy va laboratoriya ishlarini bajaradi. Bu jarayonni o‘qituvchi masofadan turib 
kuzatishi va nazorat qilishi mumkin. 
Ta’lim jarayonida elektron ma’lumotlar bazalaridan foydalanish, ekspert tizimlaridan 
foydalanish, elektron kutubxonalardan kerakli adabiyotlarni izlash va kitoblarning elektron 
variantlaridan foydalanish, videomuloqot, telekonferensiya va guruh darslari, internet 
texnologiyalaridan foydalangan holda o‘quv jarayonlarini tashkil etish. Arizalar kurs davomida 
topshirilishi mumkin. Ixtiyoriy fanlarni o‘qitishda taqdimotlardan foydalangan holda o‘quv 
mashg‘ulotlarini tashkil etish, videomateriallardan foydalanish, audio taqdimotlar tayyorlash, 
videoma’ruzalar tashkil etish, virtual laboratoriya mashg‘ulotlarini o‘tkazish, fanlarni o‘rganish 
uchun videosayohatlar tashkil etish; Fandan foydalanish ta'lim samaradorligini oshiradi. vizual 
o'qitish usullari. 
Zamonaviy texnologik vositalarni yaratish jarayoni dasturchilar tomonidan maxsus 
dasturiy ta'minot yordamida amalga oshiriladi. Audio jarayonlarni taqdim etish va audio 
tahrirlash Adobe Audition, Ableton Live, GarageBand, Logic Pro X., SonicFoundry 
SoundForge, Wave Lab, Sound Recorder va boshqa dasturlar yordamida amalga oshiriladi. U 
asosan multimedia texnologiyalarini yaratishda qo'llaniladi. 
Dinamik tasvirlangan o'quv materiallarini yaratishda: Paint Tool Sai, Adobe Photoshop, 
Corel Painter, Disreet 3D Studio MAX, Alais Wave Front, Maya, Light Wave, SoftImage 3d, 
Adobe Image Ready, Gif Animator, Macromedia Flash, Adobe Premier ishlatiladi. 

---