Саноат ва кишлок хужалик асослари ма

Oziq-ovqat sanoati 
 
Ushbu  tarmoq  aholini  oziq-ovqat  maxsulotlari  bilan  ta’minlaydigan 
30  dan  ortiq  ishlab  chiqarishni  o’z  ichiga  olgan  bo’lib,  qishloq  xo’jaligi 

---

 
67 
bilan  chambarchas  bog’langan.  Oziq-ovqat  sanoati  joylashishida  xom 
ashyo va iste’molchi omili muhim o’rin tutadi. 
Oziq-ovqat  maxsulotlarini ishlab chiqarishda harajatning ko’p qismi 
qishloq  xo’jalik  xom  ashyosiga  sarf  bo’ladi.  Shakar  ishlab  chiqarishda 
xom  ashyo  harajati  65  foiz;  yog’,  pishloq  va  go’sht  tayyorlashda  90 
foizgacha  boradi.  Bir  tonna  shakar  olish  uchun  5—6  tonna  qand  lavlagi 
talab qilinadi. Shuning uchun oziq-ovqat sanoatining bir guruh korxonalari 
(kand, shakar,  vino va h.k.lar ishlab chiqarish) xom ashyo manbalar yaqin 
joylarda barpo etiladi. 
Demak,  qand-shakar  ishlab  chiqarish  qand  lavlagi  yetishtiradigan 
joylarda,  vino  zavodlari  uzumchilik,  bog’dorchilik,  sabzavotchilik, 
rivojlangan  joylarda,  sut  maxsulotlari  ishlab  chiqarish  sut  chorvachiligi 
rayonlarida  barpo  etiladi,  yog’  sanoati  paxta,  kungaboqar,  zig’ir,  soya  va 
boshqa moyli ekinlar ekiladigan rayonlarda barpo etiladi. 
Go’sht kombinatlari chorvachilik rivojlangan joylarda barpo qilinadi, 
ammo keyingi paytlarda yirik shaharlar atrofida ham go’sht kombinatlari, 
parrandachilik  fabrikalari  qurilmoqda.  Baliq  sanoati  asosan  baliq 
ovlanadigan xududlarda rivojlangan. 
Oziq-ovqat  sanoatining  boshqa  bir  guruhi  iste’molchiga  yaqin 
joylashtiriladi.  Bunday  tarmoqlarga  non  zavodlari,  makaron,  konditer 
fabrikalari kiradi. 
SAVOLLAR: 
1.  Yengil sanoat qanday tarmoqlarga bo’linadi? 
2.  Gazlama tuqish jarayoni necha boskichli bo’ladi? 
3.  Engil  sanoat  tarmoqlarini  joylashtirishda  qanday  omillar      muhim  rol 
o’ynaydi? 
4.  Oziq-ovqat sanoati joylashtirishda nimalarga e’tibor beriladi? 
5.  Oziq – ovqat sanoati tarmoqlarini izohlab bering?  
ADABIYOTLAR: 
 
4.
 
A.S. Soliev «Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning deolzarb 
masalalari» 
5.
 
A.G. Xrushev «Geografiyapromishlennosti» Moskva. 1989 yil. 
6.
 
X.Vaxobov, M.Tillaboeva «Iqtisodiy geografiya asoslari». Toshkent. 
«Ukituvchi» nashriyoti. 2001 yil.