«sanoat marketingi» kafedrasi

Xulosa. 

XX asrda vujudga kelgan va avvalgilaridan ko‘ra ko‘p sohalarda farq 

qiladigan iqtisodiy bilimlar xozirgi zamon nazariyalari xisoblanadi. Ularning 

muxim xususiyatlari shuki, xayot tajribasi asosida muxim yangi xulosalar va 

yangi takliflar yuzaga keldi. Masalan, o‘z davrida faqat sof xoldagi tadqiqotlar 

xaqidagina gap borgan bo‘lsa (erkin bozorda davlat roli deyarli yo‘q, 

buyruqbozlik iqtisodiyotida ishlab chiqarish va istemol bo‘yicha qarorlar davlat 

tomonidan qabul qilinadi), endilikda odatda "Aralash iqtisodiyot" to‘g‘risida 

gap boradi va bozor munosabatlari saqlangan xolda davlat ham xo‘jalikka turli 

yo‘llar va sabablarga ko‘ra aralashadi. Endigi nazariy xulosalar xayotga tobora 

yaqinlashib bormoqda. 

Xozirgi  zamon  iqtisodiy  bilimlarida  uch  asosiy  yo‘nalish  (yangi  klassik, 

keynschilik  va  institutsional)  yaqqol  ko‘zga  tashlanadi.  Institutsionalizmda 

sub’ektiv  omillar,  jamiyat  tashqilotlari,  oila,  xuquq,  psixologiya  va  davlat 

tashqilotlari  roli  xal  qiluvchi  qilib  ko‘rsatiladi.  Keyns  ta’limotida  davlat  roli 

kuchayadi,aralash iqtisodiyot tan olinadi, investitsiya roli to‘g‘ri xal etiladi. 

Neoklassik  yo‘nalish  avvlgidek  iqtisodiyotga  davlatning  aralashuvini 

cheklash  tarafdori,  ammo  ijtimoiy  yo‘naltirilgan  bozorni  (Oyken,  Relke, 

Ryustov)  qo‘llaydi.  M.Fridmen  iqtisodiyotda  pulning  roliga  yetakchi  o‘rin 

beradi (Monetar siyosat). 

 

---

     

67