Xatti harakatlar:
1. Imzo;
2. Ovozining tembri;
3. Dastxati.
Fiziologik parametrlar insonning noyob anotomik sifatlariga asoslanadi, xatti – harakatlaridagi noyob o’ziga xos sifatlariga asoslanishi ham mavjud hisoblanib, bu 2- guruxga kiradi. Ikkala parametrlarning afzalliklari va kamchiliklari ham mavjud.
Ko’z soqasini skaner qilish usuli dunyoda bir xil ko’z sokasiga ega bo’lgan kishilar uchramasligiga asoslanadi. Bunga mos keluvchi dasturlar XX asrning oxirlariga kelib vujudga keldi. Inson ko’z sokasini skaner qilish va uni ajrata olish texnologiyasi davlatning uta yuqori maxfiy tashkilotlariga kiritishda foydalanilmoqda.
Yuz geometriyasini skaner qilish usulini kadimiy va keng tarqalgandir. Xuddi shunday protsedura aeroportlarda pasportni berishda foydalaniladi. CHegarachi pasportdagi rasmni uning yuzi bilan solishtiradi. Kompyuter ham xuddi shunga o’xshagan protsedurani amalga oshiradi, faqat pasport egasining rasmi kompyuter bazasiga kiritilgan bo’ladi. Ushbu sistemaning qanday ekanligini Polaroid kompaniyasining vitse- prezidentining so’zidan ham bilsa bo’ladi, chunki u o’z noutbukiga kirish parolini esidan ko’p chiqarib qo’ygani uchun yuzidan ajratuvchi Facelt sistemasidan foydalangan: «Men doim o’z parolimni esimdan chiqarib kuyardim, lekin Facelt meni yuzimni esidan chiqarmaydi, u meni ko’z oynak bilan ham, ko’zoynaksiz ham, sokol bilan ham, u siz ham taniy oladi».
Ovozdan ajrata olish biometriya paydo bulgunga qadar ham mavjud bo’lgan, chunki eshik ortidagi insonning ovozida kim ekanligini ajratish doim ham mumkin bo’lmaganidaek (eshik teshikchasidan karaymiz), texnik sistema ham ovozni kayfiyatdan, salomatligidan, yoshga qarab o’zgarishidan yoki ovozini yo’qolib qolishi oqibatida ovozni ajrata olmay qolishi ham mumkin.
Imzo bo’yicha ajratib olish banklarda chek bilan nakd pulni olgan odamlarga yaxshi tanish. Bank xodimlari mijozlarning imzolarini ulardagi imzo bilan solishtirib so’ngra pul beradilar. Mexanizmlarning dastxatini o’zgartirish (ruchka, kalam, utirgan joyning qulayligi, xayajon oqibatida) imzoni o’zgartirishga olib keladi. Kompyuter esa imzoning turli tomonlarini : chiziklarning shakli, ruchkaning harakat dinamikasini, bosib yozish darajasini hisobga oladi, bu esa aniqlashda yuqori aniqlikka erishishni kafolatlaydi.
Barmoq izlari bo’yicha aniqlash usul chiqqaniga 100 yildan oshdi, bunda daktiloskopik nazorat vositalaridan foydalaniladi, chunki, insonlarning barmoqlaridagi kapilyar qo’yilari butun hayoti davomida o’zgarmay koladi.
Skaner ushbu qurilmaning asosiy elementi hisoblanadi, u papilyar qo’yini ukiydi va uni maxsus algoritm yordamida kompyuter xotirasidagi shablon bilan solishtiradi.
Barmoq izlarini o’quvchi skanerlarni «sichkon»cha yoki klaviaturaga joylashtirish mumkin. Barmoq izlari bo’yicha axborot olish texnologiyasi bilan shug’ullanuvchi ko’plab kompaniyalar mavjud, masalan, T-NETIX, American Biometric Company, Startek, Identix, «Biolink».
Do'stlaringiz bilan baham: |