Sanoat iqtisodiyoti va menejmenti


Ijtimoiy sugurta ajratmasi



Download 2,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/72
Sana18.02.2022
Hajmi2,37 Mb.
#455037
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   72
Bog'liq
2 5285267968547098640

 
Ijtimoiy sugurta ajratmasi.


7.
 
Asosiy fondlar va nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi.
8.
 
Boshka sarflar.
Tannarx strukturasi 
Maxsulot tannarxi – iqtisodiy taxlili uchun tannarx strukturasi – umumiy 
tannarxda aloxida tur sarflar nisbatini aniqlash lozim. Tannarx strukturasi xam 
elementlar, xam kalkulyasion moddalar sarfi bo‘yicha xisoblanishi mumkin. 
Ishlab chiqariladigan maxsulot tannarxining strukturasidagi xususiyatlariga 
ko‘ra sanoat tarmoqlari quyidagilarga bo‘linadilar: 
-
xom ashyo va materiallar sarflarining yuqori salmogi bilan 
tavsiflangan (oziq-ovqat, engil, qora metallurgiya, kimyo); 
-
ko‘p mexnat talab qiluvchi, ya’ni ish xaki sarfining yuqori 
salmogi bilan tavsiflangan (ko‘mir, tuz, torf, tog‘-kimyo); 
-
asosiy fondlar bo‘yicha sarflarning yuqori 
salmogi bilan 
tavsiflangan (neft-gaz qayta ishlash, gaz, elektrenergetika); 
-
elektrquvvat sarflarining yuqori salmogi bilan tavsiflangan; 
-
aralash (kimyo, qurilma materiallar) 
tarmoqlar, qator, sarf 
moddalar yuqori salmogi bilan solishtirish og‘irliklari bilan tavsiflangan. 
Kimyo sanoati xom ashyo va material, quvvat, fondlarningyuqori darajadagi 
sarflar, shu bilan birga xam mexnat talab etuvchi tarmoq xisoblanadi. 
Kimyo sanoatida tarmoqlar orasida xom ashyo va materiallar sarfining eng 
yuqori salmogi lak-bo‘yoq (88%) shina sanoati (85%), plastmassa (70%) 
sanoatlariga tegishli. YOqilg‘i va quvvat sarflari bo‘yicha eng yuqori darajaga azot, 
soda (30%), sintetik kauchuk (19%), tog‘-kimyoviy (18%) sanoatlari ega. 
Oziq-ovqat sanoati o‘simlik va xayvonot qishloq xo‘jalik xom ashyosini qayta 
ishlash tarmoqlarining xammasi eng yuqori darajadagi materiallar sarfiga ega, tuz, 
baliqning soxalar ko‘p mexnat talab qiluvchi, qazib oluvchi soxalar fondlar bo‘yicha 
sarflarning yuqoriligi bilan izoxlanadilar. 
Qator sanoat tarmoqlarida maxsulot tannarxi strukturasi sarf elementlari 
bo‘yicha (xamma sarflarga nisbatan %-da) quyidagi 1-jadvalda keltirilgan. 
1-jadval 
Sarflar 
Kimyo 
sanoati 
Oziq-ovqat 
sanoati 
Qurilma 
materiallar 
sanoati 
Engil 
sanoati 
Ja’mi: 
100 
100 
100 
100 
xom 
ashyo 
va 
asosiy 
materiallar 
56,4 
81 
43,7 
84,7 
YOrdamchi materiallar 
6,4 
4,0 
5,7 
2,8 
YOqilg‘i 
1,7 
2,0 
7,7 
0,5 
Quvvat 
8,9 
1,0 
4,7 
0,7 
Amortizatsiya 
14,4 
4,0 
13,0 
2,2 
Ish xaki (ijtimoiy sug‘urta 
ajratmasi bilan) 
10,6 
7,0 
21,3 
8,5 


Boshqa sarflar 
1,6 
1,0 
3,9 
0,6 
Kimyo va neft-kimyo sanoati tarmoqlarida tannarxning strukturasi elementlar 
bo‘yicha (xamma ishlab chiqarish sarflarga nisbatan %-da) 2-jadvalda keltirilgan. 
2-jadval 
Sarflar 
Asosiy 
kimyo 
sanoati 
Azot 
sanoat 

Tog‘ 

kimy 

sano 
ati 
Lak- 
bo‘y 
oq 
sano 
ati 
Plastma 
ssa 
sanoati 
SHina 
sanoati 
Sun’iy 
kauchu 

sanaoti 
Jami 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
xom ashyo va asosiy 
materiallar 
53,6 
25,5 
2,9 
88,3 
67,6 
84,0 
61,5 
YOrdamchi 
materiallar 

9,5 
19,8 
1,8 
4,6 

YOqilg‘i 
2,3 
1,5 
6,3 
0,6 
0,8 
1,3 
18,8 
Quvvat 
6,4 
29,0 
11,8 
1,1 
4,7 
2,6 
Amortizatsiya 
9,5 
16,5 
18,8 
1,6 
5,5 
2,2 
9,5 
Ish xaki (ijtimoiy 
sug‘urta 
ajratmasi 
bilan) 
16 
12,5 
35,4 
5,3 
11,9 
7,0 
8,0 
Boshqar sarflar 
4,2 
5,5 
5,0 
1,3 
4,9 
1,9 
2,2 
Oziq-ovqat sanoati tarmoqlarida tannarx strukturasi elementlari bo‘yicha 
(xamma sarflarga nisbatan %-da) 3-jadvalda keltirilgan. 
3-jadval 
Sarflar 
SHaka 

Vino 
Paxta 
yog‘i 
Margarin 
maxsulot 
Kir 
sovun 
(60%) 
go‘shti YOg‘- 
pishloq 
va sut 
Jami 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
xom ashyo va asosiy 
materiallar 
83,1 
91,0 
91,4 
93,28 
94,9 
90,8 
81,7 
YOrdamchi 
materiallar 
2,7 
1,4 
3,4 
2,45 
2,0 
1,4 
3,9 
YOqilg‘i va quvvat 
3,4 
0,5 
1,4 
0,96 
0,1 
1,1 
2,5 
Amortizatsiya 
4,4 
1,6 
2,3 
1,69 
1,7 
1,2 
3,0 
Ish xaki (ijtimoiy 
sug‘urta 
ajratmasi 
bilan) 
5,3 
3,8 
1,4 
1,0 
1,2 
3,9 
6,7 
Boshqar sarflar 
1,1 
1,7 
0,1 
0,62 
0,1 
1,6 
2,2 


Maxsulot tannarxining strukturasiga xom ashyo, materiallar, yoqilg‘ilar 
narxlarini o‘zgarishi, minimal ish xakini o‘zgarishi ko‘tarilishi, amortizatsiya 
ajratmalar normalarini o‘zgarishi, qishloq xo‘jalik xom ashyolar sifati, ishlab 
chiqarish jarayonlar mexanizatsiya va avtomatizatsiyasi kabi faktorlar ta’sir etadi. 
Kalkulyasiya moddalari bo‘yicha umumiy tannarx strukturasining taxlili 
tannarxni kamaytirish yo‘llarini aniqlash uchun imkon yaratadi. 

Download 2,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   72




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish