mashhur bo’lib kеtdi.
54
Boburiylar
impеriyasini tuzdi
qanday qabul
qilganlar?
O’rta Osiyo,
Afg’oniston,
Hindiston xalqlari
tarixi, etnografiyasi
to’g’risida hikoya
qiladi.
Bobur vatan,
muhabbat
haqida g’azallar,
ruboiylar, yozgan.
Boburning nechta
farzandi bor?
“Boburnoma”da
geografiya,
botanika, zoologiyaga
oid qiziqarli
ma’lumotlar ko’p.
Bobur yosh
vafot etdi
Bobur farzandlari
bilan taxt
talashganmi?
Bobur 1530-yil
dеkabrda Agra
shahrida vafot etdi
O’qitish shart-sharoitlari:
dars o’qitishga mo’ljallangan uditoriya.
8-MAVZU Kasbim tarixi. Soha lug’atlari.
Ularda terminlar va birikmalarning berilish
Paxtachilik tarixidan
Paxta issiq mamlakatlarda o’sadi. U quyosh nurini yaxshi ko’radi. Paxtaning ochilishi
uchun 3000 kaloriya issiqlik kerak.
G’o’za dastlab bundan ming yillar avval Hindistonda o’stirilgan. Hin-distonliklar
nozik gazlamalari bilan hammani hayron qoldirishgan.
Xitoy Hindistonning qo’shnisi, lekin Xitoyda g’o’za manzarali daraxt sifatida
o’stirilgan. Xitoyliklar uni, istirohat bog’larida ekishgan. Gazlama-larni esa ipakdan
to’qishgan. Faqat bir necha asrlardan keyingina paxtadan gazlama to’qishni
o’rganishgan.
Go’za Peru, Meksika xalqlariga ham ilgaridan ma’lum bo’lgan. Misr paxtasi deb
atalgan uzun tolali paxta Misrga Perudan keltirilgan. Paxtaning tarixi ana shunday
boshlangan.
Topshiriq:
Matnni o’qing, savollar tuzing va nutqingizning sofligiga e’tibor bergan
holda so’zlang.
Libos dizayni.
Bizning institutimiz ko’p yillardan buyon libos yaratish uchun konstruktor va
texnolog mutaxassislarni tayyorlab kelmoqda.Bitiruvchilarimiz nafaqat o’z
mutaxassisligi bo’yicha ishlamoqdalar,balki dizayn soxasida xam ishtirok
etishmoqda. Libos yaratish – by kiyimlarning turli tashqi ko’rinishi,shakli va
bichimlarini yaratishdagi doimiy izlanishdir. Asrlar davomida shakllangan an’anaviy
o’zbek milliy libosi o’zida xalqimizning ko’p asrlik madaniyatini,
55
tajribasini mujassamlashtiradi.
Bugungi kunda iste’molchilar tomonidan libos dizayniga qatiy talablar
qo’yilganligi bois dizayner mutaxassislarni tayyorlashga zaruriyat tug’ildi. Markaziy
Osiyodagi turdosh kafedralar ushbu yo’nalish bo’yicha mutaxassislar tayyorla-
maydi.”Engil sanoat maxsulotlari texnologiyasi va dizayn” kafedrasi Respublika-
mizda yetakchi o’rin egallaganligi, o’quv laboratoriyalari bilan jixozlanganligi,
moddiy-texnik va o’quv bazasi bilan ta’minlanganligi bois 2008 yilda “Libos
dizayni” yangi kafedrasi tashkil qilindi.
Bu yo’nalishda ijodiy imtixon va test sinovlari orqali iqtidorli abiturientlar
qabul qilindi.Abiturientlar ijodiy imtixonni chizmatasvir, rangtasvir va kompo-zitsiya
asoslari fanlaridan, test sinovlari – matematika, ona tili va adabiyot fanlaridan
topshirdilar. Libos dizayni yo’nalishiga dastlabki yildayoq 84 ta abiturient xujjat
topshirdilar. Shundan 26 ta iqtidorli abiturientlar talabalar safiga qabul qilindi.
Kafedra katta ilmiy saloxiyatga ega bo’lib hozirda akademik, 2ta professor, 2ta
dotsentlar faoliyat ko’rsatmoqda. Kafedra professor-o’qituvchilari quyidagi
yo’nalishlarda ilmiy ish olib bormoqdalar, ya’ni O’rta Osiyo sharoiti uchun
kiyimlarni loyixalashda turli xil gazlamalarni qo’llash; maishiy va rasmiy kiyimlarni
loyixalash jarayonini takomillashtirish; milliy kiyim tarixini taxlil qilish; turli
materiallardan buyumlarni loyixalash tamoyillari va ularni avtomatlashtirish usullari;
istemolchilarni uyg’un siymosi asosida liboslarni eskiz loyixalash
jarayoninitakomillashtirish. Tikuv buyumlarini konstruktsiyalash va dizayn fanlari
bo’yicha kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan darsliklar chop etilgan.
Kafedra xorijiy ko’plab oliy o’quv yurtlari (Rossiya, Germaniya,
Angliya,Qirg’iziston, Qozog’iston ) bilan malaka oshirish, uslubiyat va ta’lim
dasturlari kabi turli shakllarda ijodiy aloqada bo’lib kelmoqdalar.
O’zbekiston Respublikasi yengil sanoati oldida liboslarni tayyorlash va sifatini
oshirish, loyixalash jarayonlarini avtomatlashtirish vazifasi turibdi.Bu esa,
dizaynerlarga umummuxandislik fanlari bilan bir qatorda tikuv buyumlarini
loyixalash uning dizaynini yaratish fanlari bo’yicha ham bilim olishni talab etadi.
Kafedrada yangi modellar yaratish metodikasi badiiy fanlar, kiyimlarni tikish
texnologiyasi va konstruktsiyalash fanlari bilan chambarchas bog’liq holda
olibboriladi. Ularga 3ta professor, 2ta dotsent, 5ta katta o’qituvchi va 7ta assistant
mutaxassislikka tegishli fanlardan ta’lim bermoqdalar. Kafedrada “Tikuv
buyumlarini konstruktsiyalash” va “Kasbiy fanlarni o’qitish metodikasi” bo’yicha
magistrlar tayyorlanib kelmoqda.
Kafedra o’quv xonalari eng zamonaviy asbob uskunalar va kompyuterlar bilan
jixozlangan. 2002 yilda kafedrada Yaponiya xukumatining beg’araz yordam granti
bo’yicha kiyimlarni loyihalash uchun eng zamonaviy avtomatlashtirilgan. “Gerber”
firmasining dastur ta’minoti kiritilgan SADSAM sistemasidagi kompyuter
qurilmalari o’rnatilgan. Bu jihozlar O’rta O’siyodagi oily o’quv yurtlarida va
tikuvchilik korxonalarida yagona xisoblanadi.
Kafedra qoshidagi institut “Modalar teatri”ning ta’rif-tavsifi nafaqat
respublikamizda, balki ko’plab xorijiy davlatlarda ham juda yaxshi ma’lum. Moda
teatri o’z kollektsiyalari bilan Chexoslovakiya, Xitoy, Rossiya moda festivallarida
56
qatnashib sovrindor bo’ldilar.Respublikamizda an’ana bo’lgan “Style Uz” moda
festivalida talabalarimizning libos kollektsiyalari yuqori baholanmoqda. Bunday
hamkorlik yoshlarimizga hozirdanoq raqobat sharoitida ish yuritish, menejment va
marketing sirlarini o’rganish imkonini beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
