Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


- Mavzu: Jahon xo`jaligi tarmoqlari geografiyasi.
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Jahon iqtisodiy tarmoqlari geografiyasi haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik, ko’rgazmali qurollar, globus, xarita.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 7. Omillami kelib chiqishi va ahamiyati bo'yicha ayrim guruhlarga ajrating va ulami baholang.2. Katta tabiiy iqtisodiy omillarga ega mamlakatlarning royxatini tuzing va uni tasnijlang.?
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Umuman, xo'jalik tarmoqlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning eng asosiy mavzusi hisoblanadi. Xususan, bu eng yirik mavzu jahon moddiy ishlab chiqarishining sanoat, qishloq xo'jaligi, transport tarmoqlarini va ular bilan uzviy bog'liq bo'lgan xalqaro iqtisodiy aloqalar sohalarini qamrab oladi. Bu mavzulami o'rganish bilan o'quvchi har bir xo'jalik tarmoqlarining jamiyat hayotida tutgan o'rni, rivojlanishi vajoylashishi xususiyatlari, ularning atrof-muhitga ta’siri haqida atroflicha tushuncha oladi.Sanoat modcuy ishlab chiqarishning yetakchi tarmog'idir. U har qanday xo'jalik tarmoqlarining rivojlanishini ta’minlab berish xususiyatiga ega. Jahonning barcha sanoat tarmoqlarida 450 mln. dan ziyod ishchi va xodlmlar ishlaydi. Sanoatda band ishchi-xizmatchilar soniga ko'ra Xitoyda (64 mln. kishi), AQShda (26 mln. kishi), Rossiyada (20 mln. kishi) yetakchilik qiladi Oxirgi yuz yillikda sanoat ishlab chiqar.shning hajmi jahonda 100 baravardan ortiq o‘sdi, bu o‘sishning 3/4 qismi XX asming ikkinchi yarmiga - FTI davriga to'g'ri keladi. Mavjud sanoat tarmoqlari rivojlanish davri va ahamiyatiga ko'ra uch guruhga bo'linadi.Birinchi guruhga sanoatning eski tarmoqlari kiradi Bulaiga toshko'mir, temir rudasini qazib chiqarish, metallurgiya, vagonsozlik, elektrovoz-teplovozsozlik, kemasozlik, to‘qimachilik kiradi. Ular barcha davlatlar va min-taqalarda ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishiga va joylashishiga katta ta’sii korsatib kelmoqda.Ikkinchi guruhga yangi tarmoqlar deb ataluvchi avtomobilsozlik, rangdor metallurgiya, plastmassalar, kimyoviy tolalar, samolyotsozlik, stanoksozlik kabi tarmoqlar kiradi. Ulaming ahamiyati jahonda ancha yuqori.Uchinchi guruhga eng yangi tarmoqlar kiradi. Bular mikroelektronika, elektron nisobtesh texnikasi, atom va aerokosmonavtika, optika, oiganik sintez kimyosi, mikrobiologiya va boshqa tarmoqlardir. Ulaming asosiy xususiyati fantalab tarmoqlar ekanligidir Bu sohalami, odatda, «yuqori texnologiya» tarmoqlari ham deyishadi va u FTI davrming hosilasi hisoblanadi.Hoziigi davrda uchinchi gurun sanoat tarmoqLn Jng tez va b irqaror rivojlanish sur’atlariga ega bo’lib, AQSh, Yaponiya, Germaniya, Buyuk Britaniya, Fransiya kabi yetuk rivojlangan.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Xitoy sanoatida AQShga nisbatan 2,6 martadan ko‘p ishchi ishlaydi. Ammo uning sanoati rivojlanish darajasiga ko‘ra ko`p marotaba orqada turadi. Buning sabablari nimada?
2. Energiya vositalarini iste’mol qilishda AQSh ko‘rsatkichlarini boshqa mamlakatlar ko'rsatkichlari bilan taqqoslang, ular o'rtasidagi farqlami tahlil qmng va sabablarini tushuntirib bering.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.