|
O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geografiya fani Sinf: 9A.9B.9V
21- Mavzu: Jahon transporti
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Jahon transporti haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
daqiqa
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
daqiqa
|
Yangi mavzuni yoritish
|
daqiqa
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
daqiqa
|
Darsni yakunlash
|
daqiqa
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
daqiqa
|
VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. Yozuvsiz kartada «Atias»dan foydalanib chorvachilikning asosiy tarmoqlari rivojlangan hududlarni belgilang.2. Baliq ovlash Bo'yicha dunyodagi yetakchi mamlakatlar royxatini daftaringizga yozib qoying.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Transport jahon modaiy ishlab nhiqarish tarmoqlarining uchinchi muhim tarmog'idir. U sanoat va qishloq xo'jaligi tarmoqlaridan farqh ravishda biron-bir xil mahsulot ishlab chiqarmasa-da, ishlab cmqanshmng rivojlamshids uda katta o‘rin tutadi.Tez rivojlanib borayotgan jahon transporti murak';ab va o‘ziga xos tarmoqlar tizimini tashkil qiladi. Ular quruqlik (temiryo‘l, avtomobil va quvur). suv (dengiz va daryo) hamda havo transport! tarmoqlariga bo‘iinadiTransportning asosiy tarmoqlar guruhlari quyidagilardir:
Quruqlik transport! tarmoqlari qatoriga avtomobil, temiiyo‘l va quvur transportlari kiradi.Avtomobil transporti eng samarali tadrijiy (dinamik) o`sayotgan tarmoqdir.
XX asr noshhridan paydo bo'lgan bu transpoil hozirgi paytda jahonning barcha m imlakatlar.da eng ommaviy harakat vositasi bo‘lib qoldi. Avtomobi] yo‘llari uzunligi h o u r 24,5 mln. km ni tashkil qiladi. Uning 1/4 qismidan ko‘prog‘i AQSh, yana shuncha yo‘l Hmoiston. Yaponiya, Xitoy va Rossiya hissasiga to‘g‘ri keladi. Jahonda 600 mln. dan ziyod turli avtomobillar bo'lib, ulaming 4/5 qismi G'arbning rivojlangan mamlakatlaridadir. Birgina AQSh da dunyo avtomobillarimng 30 foizidan ko'pi harakat qilmoqda.Temiryo‘l transporti quruqlikda yuk tashish oborotiga ko'ra eng yirik tarmoqdir. Bunda uning salmog'i rivojlanayotgan mamlakatlarda ayniqsa yuqoridir. Hozirgi vaqtda jahon temiryo'llarining umumiy uzunligi 1,2 mln. km ni tashkil qiladi. Ammo temiryo'llar jahon mamlakatlarining atigi 140 tasida bo'lib, yo'llar umumiy uzunligining yarmi AQSh, Kanada , Rossiya, Hindiston, Xitoy, Germaniya, Argentina, Avstraliya, Fransiya, Braziliyadan iDorat «birinchi o nlik» mamlakatlari hissasiga to'g ri keladi. Quvur transporti jahonning neft va tabiiy gaz ko'p miqdorda qazib chiqarliadigan va ularni iste’mol qiladigan mamlakatlarda ayniqsa, rivojlangan. Jahon neft va gaz quvurlarining umumiy uzunligi 1,5 mln. km dan iborat. Bu ko'rsatkich yildan-yilga oshib bormoqda. Suv transporti dengiz va daryo transporti tarmoqlau,, o'zida birlashtiradi.Dengiz transporti jahon transport tizimida alohida o'rin tutadi. Bu tarmoq avvolo bir-birlar dan alohida va uzoqda joylashgan materik va qit alami bog'lab turuvchi, xalqaro mehnat taqsimotini amalga oshiruvchi vosita sifatida ahamiyatli.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. O'quv qo'Ilanmasi matni ma’lumotlaridan foydalanib, jahon transport tarmoqlari va ulaming materiklar va mamlakatlar bo'ylab livojlanish holatlarini o'rganing. Ko'rsatkichlariga ko'ra ulaming yaxshi va yomon rivojlangan hududlarni aniqlang va ulaiga baho bering.
2. Temiryo‘1 transporti rivojlanganlik holatini lududlar /a mamlakatlararo tahlil qiling. Uning yaxshi rivojlangan va umuman, tashkil qilinmagan mamlakatlarini aniqlang va sabablarini tahlil qiling.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
