Sana: sinf: 5 fan: matematika

SANA:

SINF: 5

FAN: matematika

MAVZU: Kasr tushunchasi

DARS TURI: yangi tushuncha,bilimlarni shakillantirish

DARSDA FOYDALANILADIGAN METOD: interfaol,guruhlarda ishlash

Darsnig borishi:

Tashkiliy qism:O`quvchilar bilan salomlashish,navbatchi ishini kuzatish,davomat olish.

Mustahkamlash: o`tilgan mavzu bo`yicha savol javob o`tkazish,uy ishlarini tekshirish va baxolash.

Savollar:

1. 
   Ulush nima ?
   
2. 
   Butun nima
   
3. 
   Yarim nima?
   
4. 
   Chorak nima?
   
5. 
   Nimchorak nima?
   

Doskaga ma`lum bir qismi bo`yalgan shakllar ilinadi





Yangi mavzu bayoni:

Sinf 5 ta guruhga bo`linadi va har bir guruhga topshiriqlar beriladi:

1.kvadrat yasang va uni teng 4 ta bolakka ajrating.Bo`laklardan 1 tasini bo`yang

2. Doira yasang va uni teng 6 ta bo`lakka ajrating.Bo`laklardan 5 tasini bo`yang

3. To`g`ri to`rtburchak yasang va uni tengf 8 ta bo`lakka ajrating .Bo`laklardan 3 tasini bo`yang

4.Olmani teng 4 ta teng bo`lakka bol`ing va uni 3 tasini guruh sardoriga bering

5. Kesma yasang va uni teng 3 ta bolakka bo`ling.Shu bo`laklardan 2 tasini boshqa rangdagi qalam bilan ustida bo`yang

Berilgan topshiriqlar uchun 2 daqiqa vaqt beriladi.

Ishlar yakunlanganidan keyin guruhlarga savollar beriladi.

1.Necha qismi bo`yalgan? 4 dan 1 qismi

2.Necha qismi bo`yalgan? 6 dan 5 qismi

3.Necha qismi bo`yalgan? 8 dan 3 qismi

4.Necha qismi sardorda ? 4 dan 3 qismi

5.Necha qismi bo`yalgan? 3 dan 2 qismi

Anashu aytilgan tushunchalarni matematik til bilan quyidagich yozamiz. Yani chiziqcha tortiladi

“___” uning ostiga butun nechta teng bo`lakka bo`linganini ko`rsatuvchi son yoziladi.

Chiziqcha ustiga esa teng bo`laklardan nechtasi bo`yalganini ko`rsatuvchi son yoziladi.

Demak har bir guruh o`zining yozgan ulushini doskaga iladi.

Bu yozilgan sonlar kasr deb ataladi.

Misol.

To`g`ri to`rtburchak 8 ta teng kvadratchalarga ajratilgan va ulardan 3 tasi bo`yalgan.

Demak, to`g`ri to`rtburchakning “sakkizdan uch” qismi , yani qismi b o`yalgan.

qism esa 3 ta u lushning yig`indisidan iborat.:

= + +

Bu sonlar kasr sonlar deyiladi.

TA`RIF: bitta ulush yoki bir nechta teng ulushlar yig`indisi kasr sonlar deyiladi

Bu yerda :

1 - kasrning surati 8 - maxraji

O`qilishi: avval maxrajdagi songa “dan” qo`shimchasi qo`shilib o`qiladi; keyin esa suratdagi son o`qiladi.

Masalam: - sakkizdan uch.

Endi har bir o`quvchi bittadan kasr aytadi .

Keyingi topshiriq bir guruh o`quvchilari aytgan kasrni ikkinchi guruh o`quvchilari doskaga yozadi.

ko`rinishidagi sonlar oddiy kasr deyiladi. Ma`noga ko`ra, k va n lar natural sonlardir.

Tarqatmalar bilan ishlash:

Har bir o`quvchiga bittadan kasr yozilgan tarqatma beriladi .O`quvchi shu tarqatmadagi kasr sonni o`qib berishi va kasrning surati va maxrajini aytishi kerak.

Darslikdagi 548 , 549 – misollar doskada bajariladi

Dars yakunida berilgan yangi bilimlarni o`quvchi qanday o`zlashtirganligini aniqlash uchun besh savolli test topshirig`I beriladi.

TEST TOPSHIRIG`I

1. 
   KASRNING SURATI NIMAGA TENG?
   

1. 
   18 b) 72 c) 18 va 72
   

2. 
   KASR KO`RINISHIDA YOZING: yuzdan o`n ikki
   

1. 
   b) c)
   

3. 
   KVADRAT TENG 6 TA QISMGA AJRATILGA VA UNDAN 2 TA QISMI BO`YALGAN.KVADRATNING NECHTA QISMI BO`YALMAGAN?
   

1. 
   b) c)
   

4 .O`ndan bir metr necha santimetr?

a) 10 b) 100 c) 1

5. 100 ning choragi kattami yoki nimchoragimi?

a) choragi b) nimchoragi c) teng

javoblar

Savol	1	2	3	4	5
To`g`ri javob	a	a	c	a	a