Sana: Sinf: 11”A” “B” Fan: Kimyo mavzu: Kuchli va kuchsiz elektrolitlar haqida tushuncha

V.Tashkily qism;Salomlashish,Yo’qlama,Siyosiy daqiqa

VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.

YANGI MAVZU BAYONI:

1-masala: 200 g 5 % li va 500 g 20 % li NaCl eritmalari bir idishga solib aralashtirilishidan hosil bo‘lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini (%) hisoblang.

Masalaning yechimi: Ikki xil konsentratsiyaga ega bo‘lgan NaCl eritma- larini bir idishga solib aralashtirilsa, yangi konsentratsiyali eritma hosil bo‘ladi.

Dastlabki eritmalarning har birining tarkibida bor bo‘lgan tuzning massa­sini topib olamiz:

1. 
   eritmada 200 g eritma massasi 100 % ni tashkil etsa, 5 % erigan tuz massa- si qanchaligini topamiz:
   

200 g 100% 200 • 5

x1 5% x1^(NaCl) = 100 = ¹⁰ g

2. 
   eritmada 500 g eritma massasi 100% ni tashkil etsa, 20% erigan tuz massasini qanchaligini topamiz:
   

500 g 100% 500 • 20

x2 20% x2(NaCl) = 100 = ¹ g

Endi birinchi va ikkinchi eritmalardagi tuz massalarini qo‘shib umumiy erigan tuz massasini topamiz:

10 + 100 = 110 g umumiy erigan tuz. Birinchi eritmaning massasini (200 g ) ikkinchi eritmaning massasiga (500 g) qo‘shib, yangi eritmaning umumiy massasini topamiz: 200+500= 700 g

200+500=700 g eritma

Yangi eritmaning umumiy massasi va unda erigan tuz massalari ma’­lum bo‘ldi, endi eritma konsentratsiyasini 1-formula asosida topamiz: Javob: 15,7 %

Agar biror eritmaga boshqa modda qo‘shilgan bo‘lsa, avval dastlabki eritmadagi modda qo‘shilayotgan modda bilan reaksiyaga kirishadimi yoki yo‘qmi aniqlab olinadi.

Agar masala shartida berilgan moddalar o‘zaro reaksiyaga kirishsa, reaksiya tenglamasi yozib olinadi. Reaksiya natijasida hosil bo‘lgan moddani eritma tarkibidagi erigan modda sifatida olinadi va masala ishlashda davom etiladi.

Agar reaksiyada cho‘kma hosil bo‘lsa, eritmaning umumiy massasidan cho‘kmaning massasini ayirish orqali eritma massasi aniqlanadi. Reaksiyada gaz ajralgan bo‘lsa, eritma massasidan gaz massasini ayirish orqali eritma massasi aniqlanadi. Cho‘kma va gaz eritma tarkibiga kirmaydi, ular eritma- dan tashqaridagi moddalar hisoblanadi.

VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.

Mavzuga doir masalalar:

1. 
   23,5 g K₂O 126,5 g suvga tushirilganda hosil bo‘lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini (%) hisoblang.
   
2. 
   6,72 l (n.sh.) SO2 80,8 g suvga tushirilganda hosil bo‘lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini (%) hisoblang.
   
3. 
   108 g N2O5 200 g suvga yuttirilishidan hosil bo‘lgan nitrat kislotaning foiz konsentratsiyasini (%) aniqlang.
   
4. 
   16,8 l (n.sh) CO2 2000 g suvga yuttirilishidan hosil bo‘lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini (%) aniqlang.
   
5. 
   100 g suvga 46 g natriy qo‘shilganda hosil bo‘lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini (%) aniqlang.
   

IX.Uyga vazifa: MASALALAR YECHIB KELISH

O’IBDO’ ________________Tosheva. R.M.

Sana:________________