Sana : Sinf : 5 Fan : Adabiyot Mavzu : Muqimiy hayoti va ijodi “ Sayohatnoma ” asari, sayohatnoma janri haqida Maqsad

Mag’rur xasis – u besh – u kam
Har gapda yuz ichgay qasam
Takjoy olur moxovdan ham
Hoji o’zi murdor ekan
Do’rmancha uyezdining hokimi G’ozini quyidagicha hajv qilgan .
Unda bo’lus Gozi dedi
Ham mufti ham qozi dedi
Yurt barcha norori dedi
Qilg’on ishi ozor ekan
“ Sayohatnoma ” da Farg’ona vodiysi uning go’zal , maftunkor tabiati : mavj urib oqayotgan daryolari , anhor – u soylari , bog’-u bo’stonlarini madh etuvchi bandlarda shoirning ona – diyoriga , xalqiga muhabbati yaqqol ko’zga tashlanadi .
Dars davomida sinf o’quvchilari 3 – guruhga bo’linib , “ Sayohatnoma ” ning badiiy xususiyatlari va tili ustida ish olib boriladi .
1 – guruhga asarning “ Qo’qondan – Shohimardonga ” , 2 – guruhga “ Qo’qondan Farg’onaga ” , 3 – guruhga esa “ Qo’qondan Isfaraga ” nomli bo’limlarida qo’llangan badiiy - tasviriy vositalar hamda til xususiyatlarini aniqlash topshirig’i beriladi .
Dastavval har bir guruh a’zolari o’zlariga ajratilgan matnni ichlariga o’qib , unda shoir qo’llagan sifatlash , o’xshatish , mubolag’a singari badiiy – tasviriy vositalarni mustaqil aniqlaydilar va uni daftarlariga yozadilar .
Sifatlash – buyum , voqea – hodisa , tushuncha va kishilarning belgi – xislatlarini aniqlovchi , izohlovchi so’z – xsilat belgilarini kuchaytirib , muayyan hodisaning u yoki bu tomonini aniqlaydi .
Masalan : Kumush qish , zumrad bahor
O’xshatish : bir narsa yoki hodisa , ikki – bir narsa yoki hodisaga taqqoslanadi . Bunda – dek , day , vash kabi , singari , yanglig’ , misoli , bamisoli , misli kabi qo’shimcha va ko’makchilar ishlatiladi .
Mubolag’a : - arabcha “ bo’rttirish ” ma’nosini bildirib , shaxs , voqea , buyumlarning muayyan xususiyatlari bo’rttirib , kuchaytirib tasvirlanadi
1 – guruh : 1. Sifatlash : yayov ot , qiziq bo’zor mag’rur , xasis , murdor Hoji qaroqchizor dasht , ariq echki, oliy imorat , gulzor sahn shilta to’n , borlangan o’choq , suv sepilgan so’ri va h. k
2 Mubolag’a : badkayf ochilmas ko’zi , bir pulni yuz yerdan tugar , yer osti zindon erur .
3. O’xshatish : mingboshi so’finamo , cho’qib qochar zo’g’i alo