Sana “ ” 201 yil

Yangi dars bayoni:

Urushdan keyin SSSRda totalitar tuzumning kuchayis hi. Sovet xalq lariga juda katta kulfat olib kelgan Ikk inchi jahon urushi yakunlandi. Urushda 27 mln. sovet fuqarolari halok bo‘ldi, 12,5 mln. k ishi

nogiron bo‘lib qoldi, mamlakat juda katta moddiy zarar ko‘rdi. Xalqaro miqyosda SSSRning roli keskin oshganligiga, u dunyon ing qudratli davlatlaridan biriga aylanganiga qaramasdan, urush sovet

xalqi uchun juda qimmatga tushdi. Shunchalar ko‘p hudud vayron qilindiki, ularni tiklash bir necha o‘n yillarga cho‘zilishi mumkin edi. Deyarli har bir sovet oilasi yaqin kishisidan ayrildi.

«Marshall rejasi» bo‘yicha AQSHdan yordam olgan G‘arb davlatlaridan farqli ravishda SSSR iqtisodiyotni to‘liq ichki resurslar hisobiga, o‘z kuchi bilan tikladi. Sovet kishilarining matonatli mehnati tufayli vayron bo‘lgan zavodlar, shaharlar qayta qurildi, infratuzilma tiklandi. Xalqning mehn at ishtiyoqi chin dildan bo‘lib, ular farzandl ari uchun tinch va farovon hayotn i ta’minlash yo‘lida turmush qiyinc hiliklariga ham tayyor edi.Juda katta siyosiy-ma’muriy bosim, yengil sanoat va qishloq xo‘jalig ini talash hisobiga hamda mehnatkash ommaning tashabbusini mafkuravi y rag‘batlantirish tufayli 1950-yili sanoat ishlab chiqarishi hajmi urushdan oldingi darajasidan oshib ketdi.«Iliqlik» davri. 1953-yil 5-mart kuni I. Stalin vafot etdi. Stalin ning o‘li midan so‘ng hokimiyat uchun kur ashda Nikita Xrushchyov g‘olib chiqdi.N. Xrushchyov hokimiyatda turgan yillar (1953 – 1964) tarixda «iliqlik» davri degan nom olgan.

Jamiyatni siyosiy liberall ashtir ish ham boshlandi. 1956-yil fevralda KPSS XX syezdida N. Xrushchyov «Shaxsga sig‘inish va uning oqibatlari to‘g‘risida» nutq bilan chiqdi. Bu nutq o‘zining barcha kamchilikla riga qaram asdan, sovet totali tar davlatining xarakterini, Stalin va uning sherikl ari amalga oshirgan jin oyat larni ochib tashladi, shaxsga sig‘inishning mohiyati va ko‘lamini anglash jarayonini

boshlab berdi. Jamiyatda o‘ta ochiq bo‘lmasa-da, bu muammolar keng miqyosda muhokama qilina boshlandi. Stalin davrida qatag‘on qilinganlarni oqlash jarayoni ommaviy tus oldi. Ayni paytda, XX syezd xalqaro kommunistik harakatning inqirozini boshlab berdi va sotsial istik tizim oxirigacha bu inqirozdan chiqa olmadi.Shu tariqa, 1950-yillar o‘rtalariga kelib mamlakatda mavjud totalitar tuzum bir qadar liberallashtirildi. Ammo bu harakatlar o‘tish davriga xos xarakterga ega edi.1958-yil martda N. Xrushchyov KPSS MK Birinchi sekretari lavozimiga SSSR Ministrlar Sovetining Raisi lavozimini ham qo‘shib oldi. Shu tariq a N. Xrushchyov mamlakatda yagona liderga aylanib qoldi. I. Stalin o‘limidan so‘ng boshlangan mamlakat hayotini demokratizatsiyalash jarayoni ham vaqt incha to‘xtat ild i.1950-yillar oxiridan qishloq xo‘jalik mahsulotlarini ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari ancha susaydi. Oqibatda oziq-ovqat mahsul otlarining taqchilligi yuzaga kelib, SSSR borgan sari chetdan ko‘proq g‘alla sotib olishga majbur bo‘ldi. Qishloq aholisi, birinchi navbatda yoshlarning shaharl arga ko‘chib ketishi kuchaydi.