Sana “ ” 201 yil. Mavzu: 1-mavzu. Fizikaning tadqiqot metodlari

Yangi dars bayoni
: 
Balandligi h ga teng bo‘lgan stol ustida to‘g‘ri chiziq bo‘ylab harakatlanayotgan sharcha 
(zoldir)ning harakatini kuzataylik. Dastlab sharcha o‘z inersiyasi bilan stolning ustki qismida to‘g‘ri 
chiziqli harakat qiladi.
Sharcha stolning chetidan yerga yetib kelguncha ikkita harakatda qatnashadi.
Ya’ni, dastlabki yo‘nalishda o‘z harakatini davom ettir ayotganligi hamda vertikal yo‘nal ishda 
harakatlanib, pastga tushayot ganligini ko‘ramiz. Sharchaning bu harakati biror balandlikdan 
gorizontal otilgan jismning harakatiga misoldir. Bu harakatni tavsifl ash uchun XOY koordinata 
sistemasini tanlab olib, uni otilish nuqtasiga bog‘laymiz (1.10-rasm). Havoning qarshiligi hisobga 
olinmas darajada kichik bo‘lganda, jism gorizontal yo‘nalishda o‘zgarmas 0 tezlik bilan tekis harakat 
qiladi. Shuning uchun istalgan t vaqtdan keyingi gorizontal yo‘nalishdagi ko‘chishi yoki uchish uzoqligi 
quyidagicha hisoblanadi:
 

---

11 
 
 
Egri chiziq bo‘ylab harakatlanayotgan jismning ko‘chishi uning bosib o‘tgan yo‘liga teng 
bo‘lmaydi. Shuningdek, gorizontal otilgan jismning harakati davomida tezlik vektorining moduli va 
yo‘nalishi uzliksiz o‘zgarib turadi. 
 
IV. O‘rganilgan mavzuni mustahkamlash: 
1.Savol-javob va mavzuning asosiy mazmunini takrorlash orqali amalga oshiriladi. 
2..Guruhlarda ishlash yakunlarini chiqarish. 
V. Dars yakunlarini chiqarish: 
O‘qituvchi o‘quvchilar bajargan yozma va og‘zaki javoblar uchun qo’yilgan baholarni e’lon qiladi va 
yuzaga kelgan savollarga javob qaytaradi.