Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

GLOBAL G.A.P.  sertifikatiga ega bo’lgan korxonalarning dunyo 

bo’yicha o’sib borish dinamikasi

 

  Biz mazkur risolada GLOBAL G.A.P. standartlarining mohiyati, ahamiyati 

va joriy etish tartibi haqida qisqacha so’z yuritamiz. 

 

 

 

0

100000

200000

300000

400000

350028

260815

257940

162120

160620

88539

80152

76996

73102

64234

Дунё бўйича сертификатлаштирилган экин майдони, га

0

5000

10000

15000

20000

25000

21043

15860

11848

7660

4867

4864

3581

2926

2647

Дунё бўйича сертификатлаштирилган экин майдони, га

---

39 

 

Qishloq  xo’jaligidakengqo’llaniladigan  “Standart”  G.A.P.  -  Good 

Agricultural Practices (maqbulqishloqxo’jalikamaliyoti) hamfoydalaniladi. 

 GLOBAL G.A.P. – bu qishloq xo’jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun 

birinchi  darajali  standart  bo’lib,  qishloq  xo’jalik  ekinlarini  ekish  vaqtidan  to 

mahsulotlarni  yig’ib  olishgacha  bo’lgan,  agar  chorvachilikda  bo’lsa  ishlab 

chiqarishga  kirishish  vaqtidan  oraliq  mahsulot  holatiga  kelguncha  (boqish  va 

so’yish) bo’lgan davrda barcha ishlab chiqarish jarayonlarini qamrab olgan me’yoriy 

hujjatdir.  

 Ushbu  hujjatda  qishloq  xo’jalik  maxsulotlari  etishtiruvchi  korxonalarining 

amaliyotiga  tegishli  umumiy  tamoyillar  bayon  qilingan  bo’lib,  butun  jahonda 

etakchi  savdo  kompaniyalari  uchun  muvofiq  bo’lgan,  global  miqyosdagi 

o’simlikshunoslik, chorvachilik va baliqchilik mahsulotlarini ishlab chiqarishning 

optimal usullarini joriy etishning asosiy elementlari belgilangan.  

 G.A.P.  bu  etishtirilayotgan  mahsulot  xavfsizligini  oshirish  va  sifatini 

yaxshilashga  yordam  beruvchi  tavsiyalar  jamlamasidan  iboratdir.  Bu  standartda 

ixtiyoriy  qishloq  xo’jaligi  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  tizimlariga  ko’llash  va 

moslashtirish  mumkin bo’lgan rahbariy ko’rsatmalar berilgan.  

 G.A.P.  qishloq  xo’jaligi  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  jarayonining 

dastlabki  to’rtta  komponenti  ya’ni,  tuproq,  suv,  xodim,  ishlab  chiqarish  va  qayta 

ishlash muhitiga e’tibor qaratadi. Bu standart ISO 9001 standarti bilan to’g’ridan-

to’g’ri  aloqada  emas,  ammo,  muqobil  tamoyillarda qishloq xo’jaligi  mahsulotlari 

xavfsizligi va sifat tizimini yaratishga yordam beradi. 

Qishloq xo’jalik mahsulotlarini eksport qiluvchi korxonalarda o’z biznesida 

oziq-ovqat  xavfsizligiga  bilan  bog’liq  tahdidlarni    minimum  darajaga  tushirish 

uchun, savdo tarmoqlarida qishloq xo’jaligi mahsulotlari xavfsizligi bo’yicha yangi 

standart  ishlab  chiqish  zarurati  paydo    bo’ldi.  Shu  tariqa  yuzaga  kelgan  standart 

EurepGAP:  (Euro-RetailerProduceWorkingGroup)  –  oziq-ovqat  mahsulotlari 

chakana  savdosi  masalalari  bo’yicha  evropa  ishchi  guruhi  va  GAP  (Good 

Agricultural Practice) -Qishloq xo’jaligini yaxshilash amaliyoti nomini oldi. 

GLOBAL  G.A.P.  standarti  EUREPGAP  (butun  jaxon  bo’yicha  qishloq 

xo’jaligi 

maxsulotlarini 

ishlab 

chiqarish 

jarayonlariga 

standartlar,  

sertifikatlashtirishga  talablarni o’rnatuvchi xususiy idora) tomonidan chop etiladi. 

Ushbu standartning asosiy maqsadi qishloq xo’jalik maxsulotlarini etishtirish 

jarayonining  barcha  jabhalarini  kuzatish  orqali  ularni  etishtirish  davrida  sifatiga 

salbiy  ta’sir  etuvchi  omillar  va  xavf-xatarlar  darajasini  minimallashtirishdan 

iboratdir.  

GLOBALG.A.P.  sertifikati qishloq xo’jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishni 

integrastiyalangan  boshqaruv  tizimi  (IFA)