Samarqand veterinariya meditsinasi instituti toshkent filiali

Sotsial-iqtisodiy geografiyaning ushbu ifodasi o’zining mohiyatiga ko’ra hozirgi kunda ham fanimiz mazmuniga muvofiqdir. Lekin, unga yangi siyosiy va iqtisodiy vaziyatni hisobga olgan holda ma’lum aniqliklarni kiritish lozim. Bunda sobiq ittifoq va sobiq sotsializm tizimi tarkibiga kirgan mamlakatlarda bugungi kunda bo’lib o’tayotgan sotsial-iqtisodiy va siyosiy jarayonlar nihoyatda katta ahamiyat kasb etadi.

Iqtisodiy geografiya fanining tadqiqot usullari

Ma’lumki, ishlab chiqarish kuchlarining hududiy tashkil etilishi masalalarini iqtisodiy va ijtimoiy geografiya bilan bir navbatda iqtisodiyot fanlari ham o’rganadi.

«Iqtisodiy geografiya» ishlab chiqarishni hududiy tashkil etish jihatlarini o’rgana borib, hududiy sotsial iqtisodiy tizimlarning shakllanishi va rivojlanish xususiyatlarini keng ko’lamda tadqiq etadi. Bu borada u, fan doirasida ishlab chiqilgan quyidagi ilmiy kontseptsiyalarga tayanadi:

-iqtisodiy rivojlantirish kontseptsiyasi-muayyan mamlakat, iqtisodiy rayonlarining murakkab tizimi bo’lib, qonuniy tarzda shakllanadi;

-hududiy ishlab chiqarish majmualari kontseptsiyasi- ishlab chiqarish korxonalari, aholi yashash joylarini chegaralangan hudud yoxud iqtisodiy rayon yoki kichik rayon hududida o’zaro uyg’unlashuvi;

-energiya ishlab chiqarish sikllari kontseptsiyasi- rayon barpo etuvchi qonuniyatlar sikli. Shu o’rinda iqtisodiy geografiyani regional iqtisodiyot bilan uzviy aloqador ekanligini ta’kidlab o’tish zarur. Ayni paytda iqtisodiy geografiya fanida hududiy yondashuv yaxshi rivojlanganligini va undan keng foydalanilayotganligini esdan chiqarmaslik lozim. Ana shu xususiyatlar iqtisody geografiya bilan iqtisodiyot fanlarining tadqiqot usullari o’rtasida uzviy aloqadorlik mavjudligini ko’rsatadi.