Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya, toksikologiya va veterinariya sanitariya ekspertizasi va gigiyena kafedrasi

16-17-Mavzu: Bo’yoqlar, preparatlari va turli sxemalarda reseptlar yozish


Darsning maqsadi: Bu amaliy mashg’ulotda talabalarga antiprotozoy dori vositalari buyicha tuzilgan kurgazmali jadvallar bilan ishlash va preparatlari bilan tanishtiriladi. Har xil sxemalarda retseplar yozish.
Darsning o’tkazish usuli: kafedrada mavjud bo‘lgan antiprotozoy dori moddalari bilan tanishtiriladi.
Dars uchun kerakli jixozlar va vositalar: Berenil, azidin, imidokarb, Imizol, diamidin, etdin, jadvallar, plakatlar_.
Qishloq xo’jalik hayvonlarining protozoy kasalliklari guruhiga kiruvchi-teylerioz, piroplazmoz, babezioz, anaplazmoz, eymerioz kabilar o’tkir oqimda kechuvchi intoksikasiya, anemiya, organizmda modda almashinuvi va qon hosil bo’lishining buzilishi kabi klinik belgilarini namoyon qiladigan transmissiv kasalliklar hisoblanadi..
Protozoy kasalliklari dunyoning ko’pgina davlatlarida keng tarqalgan bo’lib, ular xalq xo’jaligiga katta iqtisodiy zarar keltiradi. Xususan, tropik davlatlarda 600 mln.boshdan ko’proq mollar babezioz va piroplazmoz hamda 200 mln.boshdan ko’proq mollar esa tropik teylerioz bilan kasallanadi. Osiyo qit’asining janubiy-sharqiy qismida joylashgan davlatlarda har yili 10 mln boshdan 67 mln.boshgacha mollar qon parazitar kasalliklariga chalinadi.
Antiprotozoy dori vositalariga quyidagilar kiradi.
-Berenil-Hoechs firmasining mahsuloti bo‘lib, sariq rangli, yengil-amorf poroshok, achchiq ta’mlik, suvda yaxshi eriydigan preparatdir. Davolash uchun uning 7 foizli suvdagi eritmasidan 3,5 mg/kg.dan molning har 100 kg tirik vazniga 5 ml dan mushak orasiga yoki teri ostiga yuboriladi. Ba’zi vaqtlarda preparat qo‘llanilgandan so‘ng mollarda bezovtalanish, qaltirash va so‘lak oqish hollari yuz beradi. Ammo bunday holatlar 10-15 daqiqadan keyin asoratsiz o‘tib ketadi.
Azidin - Rossiya Federatsiyasining mahsuloti. Sariq rangdagi yengil amorf poroshok, achchiq ta’mlik, suvda yaxshi eriydi. Piroplazmozni davolash uchun preparatning 7 foizlik suvdagi eritmasidan molning har 100 kg tirik vazniga 5 ml dan mushagi orasiga yoki teri ostiga (3,5 mg/kg) miqdorda qo‘llaniladi. Og‘ir hollarda 18-24 soatdan keyin yana bir marta shu miqdorda qo‘llanish tavsiya etiladi. Ba’zi vaqtlarda berenilni qo‘lagandagidek noxushliklar yuz beradi, ammo bu holatlar 10-15 daqiqadan keyin asoratsiz o‘tib ketadi.