Samarqand

Boshlovchi; Bolalar, endi musobaqa o‘ynaymiz. Avval qizlar, so‘ngra o‘g‘il bolalar musiqaga mos raqsga tushadilar. Marhamat, qizlar! Qizlar «Asp bo‘laman» o‘zbek xalq musiqasiga, o‘g‘il bolalar esa «Chertmak» o‘zbek xalq musiqasiga raqsga tushadilar.
Boshlovchi: Qani kamalak, ayt-chi, kim raqsga yaxshi tushdi?
Qizlarmi yoki o‘g‘il bolalar?
Kamalak: Qizlar ham, o‘g‘il bolalar ham musiqaga mos raqsga tushdilar. Rahmat, do‘stlarim. Endi men boray. Shu payt patnisda ko‘k somsalar ko‘tarib, «Cho‘pon bola» kiradi.
Cho‘pon bola: Assalomu alaykum!
Hamma: Assalomu alaykum!
Cho‘pon bola: Meni tanidingizlar-a? Men cho‘pon bola bo‘laman! Dadam, oyim, akalarim bilan anavi qirda yashaymiz, o‘sha yerda qo‘y boqamiz. Uzoqdan sizni saylga chiqqaningizni ko‘rib qoldik. Oyimlar ko‘k somsalar yopib, sumalak pishirib, sizlarga berib yubordilar.
Boshlovchi: Cho‘pon bola, sen juda vaqtida kelding-da. Mana, kamalak ham shu yerda.
Cho‘pon bola: Juda yaxshi. Hammamiz birgalikda ko‘k somsa yeymiz. «Chamanda gul» kuyi yangraydi. Hammalari gilamchaga o‘tirib, ko‘k somsa va sumalakdan tanavvul qiladilar.
Kamalak: Bolalar, sizlarga katta rahmat. Sayl menga juda yoqdi. Endi har yili Navro‘z bayramini sizlar bilan birga nishonlayman. Xayr, bolalar!
Cho‘pon bola ham xayrlashib, chiqib ketadi. Hamma: Xayr kamalak, xayr cho‘pon bola.
Bolalar uchtadan, to‘rttadan bo‘lib, to‘p-to‘p bo‘lib, qizlarning boshida gulchambar, sho‘x-shodon quvnashib, sayl haqida gaplashib, chiqib ketadilar.
Bolalarning MTMda musiqiy faoliyatini tashkil etish va jihozlash Maktabgacha yoshdagi bolalarning musiqaviy tarbiyasi va rivojlanishi mashg‘ulotlarda, kundalik hayotda takomillashadi. Bolaning o‘zidagi musiqaga bo‘lgan qiziqishini tarbiyachi yoki guvernor musiqani bola - ning kundalik hayotida ertalabki badantarbiyada, mashg‘ulotda aniq qilib beradi. Tarbiyachi yoki bolalar hayotini shunday tashkillashtirishi kerakki, ular turli xil qiziqarli bo‘lishi shart. O‘qitish jarayonida olgan bilimlarini esa bolalar hayotida mustaqil bajara olsinlar. Shu maqsadda pedagog, musiqa bolalar hayotida o‘z o‘rnida ishlata olishni yo‘llarini o‘ylab topishi kerak. Shunday lahzalarni ko‘rib chiqamiz:

1. 
   Sayr vaqtida musiqa.
   

Musiqa har xil holatda bolalarga har xil ta‘sir qilishi mumkin. Masalan, o‘rmon yo‘laklarida shodon qadam tashlab kelayotgan bolalar o‘zlariga tanish bo‘lgan sho‘x-shodon kayfiyatda kuylab borishmoqda. Atrofni kuzatish paytida musiqa atrof-muhitni yanada go‘zal qilib ko‘rsatadi, atrof-muhitga yanada qiziqish uyg‘otadi. Shunday holatlarda maydonchada bolalar chumchuqlarga non ushoqlarini berib boqqanda, ularning diqqatini sho‘x bir chumchuqcha tortadi, u boshini aylantirib, oyoqlarida u yoq bu yoqqa quvnoq sakraydi. Tarbiyachi B.Giyenkonig «Chumchuq» ashulasini aytadi. «Chiriq-chiriq, chirq-chiriq, bog‘otda sayrar chumchuq».

Musiqa mashg‘ulotlarining tarbiyaviy vazifa va maqsadlari	Musiqa mashg‘ulotlarining ta’limiy vazifa va maqsadlari
Bolalarda harakat uyg‘unligini oshirish, ritmga mos qadam tashlash, yengil yugurish, oyoq to‘pillatish va qo‘llar bilan mashqlar bajarishga o‘rgatish.	Bolalarning musiqiy-ritmik ko‘nikmalarini rivojlantirish.
Asarni mazmuniga ko‘ra qismlarga ajrata olish hamda harakatda ifodalash	Musiqa ohangini his etish va musiqa tinglash madaniyatini

malakalarini oshirish.	shakllantirish.
Quvnoq va g‘amgin musiqa ohanglarini farqlashga, ketma-ket tovushlarni kuy- lashga o‘rgatish.	Bolalarda musiqani his etish, kuylash va tinglash qobiliyat­larini rivojlantirish.
Davr bilan hamohang, faslga mos qo‘shiqlarni kuylashga o‘rgatish.	Musiqa jo‘rligida ovozning sof va jarangdorligini rivoj­lantirish.
O‘zbek xalq raqs elementlarini musiqa jo‘rligida o‘rgatish va ijodiy qobiliyatlarini tarbiyalash.	Raqs san’atiga bo‘lgan qiziqishni oshirish.
Bolalarni milliy cholg‘u asboblari bilan tanishtirish. Zarbli va torli asboblarda ijroga o‘rgatish.	O‘zbek milliy cholg‘ulariga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish.
O‘yin davomida harakat ijodkorligini oshirish.	Bolalar faolligi hamda jamoaviyligini oshirish.

Musiqa mashg‘ulotlari
o‘rta guruhda - 20-25; katta guruhda -25-30;
tayyorlov guruhida - 30-35 daqiqa davomida olib boriladi.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Turli yosh guruhlarida o‘tiladigan bayramlarni farqlab bering?
   
2. 
   Bayramlarda ishtirok etishda tarbiyachining o‘rni qanday?
   
3. 
   Bolalar bog‘chalarida nishonlanadigan asosiy bayramlarga qaysi bayramlar kiradi?
   
4. 
   Dastur tuzilayotganda nimalarga etibor qaratish kerak