Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

barqaror va o’zgaruvchan omillar.
4.2.Barqaror omillar va ularni turlari.
Barqaror   (o’zgarmaydigan)   omillar   vaqt   nuqtai   nazardan   kam   o’zgarish 
xarakteriga ega. Bu omillarga tabiiy-iqlimiy, geografik, madaniy-tarixiy kabi omillar 
kiradi.   Shular   ichidan   geografik   omillarni   tahlil   etadigan   bo’lsak,   bu   omillar 
sayyohlik   marshrutlarini   to’g’ri   tanlash,   trasportning   qulayligi,   rekreatsiya 
resurslarining   bahosi,   turizmni   mavsumga   qarab   rivojlantirish   kabi   jihatlarga   o’z 
ta’sirini ko’rsatadi.
O’z navbatida, geografik omillarni ikki guruhga bo’lish keng tus olgan. Bular:
- tabiiy geografik omillar;
- iqtisodiy geografik omillar.
Mintaqalarda xalqaro turizmni rivojlanishiga tabiiy sharoitning katta ta’siri bor. 
Hozirgi   jamiyatimizning   o’ta   sanoatlashib   borishi   tufayli,   insonlarning   yovvoyi 
tabiatga bo’lgan qiziqishi ortib bormoqda. Tabiiy geografik omillar ko’pgina jihatlar 
bilan baholanadi. Quyida asosiylariga to’xtalib o’tamiz.
Iqlim, turizmni davriyligiga ta’sir ko’rsatib, ayrim sohil bo’yi dam olish joylari 
yil bo’yi issiq iqlimga ega ekanligi (misol tariqasida Mavrikiy orollarini ko’rsatish 
mumkin) tufayli, uzluksiz turistlar bilan gavjum bo’lishiga olib kelgan. Tabiiy iqlim 
sharoiti   turizm   harakatini   mavsumiy   xarakterga   aylantiruvchi   asosiy   omil   bo’lib 
hisoblanadi. Tabiatda ob-havoning o’zgarishi, tabiiy ofatlarning tez-tez takrorlanish 
hodisalari, tabiat injiqliklari turistlar oqimining keskin kamayishiga sababchi bo’ladi. 
Shu   sababli   turizmning   eng   rivojlangan   mintaqalari   yer   sharining   mutadil   iqlim 
zonalariga to’g’ri keladi. Jumladan, O’rtayer dengizi, Qora dengiz, Karib dengizi, 
Adriatika dengizi, Boltiq dengizi, Yapon dengizi, Janubiy Xitoy dengizi qirg’oqlarida 
joylashgan mamlakatlarda turizm xalqaro ahamiyatga ega.