Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

4.Alohida muhofaza etiladigan tabiat hududlarga sayohat (AMETHS)  etish 
ekoturizmning asosiy turi hisoblanadi. Ekoturizm o’ziga xos xususiyatlarga ega:
-
mahalliy aholining o’z hududlarining ijtimoiy – iqtisodiy;
- rivojida ishtirok etishi;
- turizm obyektlari ichida tabiiylikni ko’pligi;
-
Turistlarni ekologiyadan bilimli bo’lishi va boshqa.
6.2.Ekoturizmning tarkibiy qismlari.
1997   yil   Braziliyada   bo’lib   o’tgan   Butunjahon   kongressida   e’tirof   etilgan 
ma’lumotga   ko’ra,   dunyo   bo’yicha   jami   sayohatga   chiqganlarning   12   foizi 
ekoturizmda   ya’ni   «yashil»   sayohatga   chiqishgan.   Chet   ellik   olimlar   baholashiga 
1993 yil ekoturizmdan tushgan daromad 30 mlrd. AQSh dollarini tashkil etgan, ya’ni 
xalqaro turizmdagi jami daromadning 10 foizini tashkil etgan. Sayyohatning bu turi 
asosan AQSh, Kanada, Avstraliya, Nepal, Ekvador, Braziliya, Filippen, Keniya, JAR 
davlatlarida tez rivojlanmoqda.
Turistik sayohatlarga chiqishdan maqsad sayohat vaqtida yangi joylarni ko’rish, 
tabiat go’zalligidan, toza tog’ yoki o’rmon havosidan bahra olish, «yovvoyi» tabiat 
bag’rida dam olish shuningdek, o’zga xalq urf-odati, madaniyati, san’ati va tarixiy 
obidalar ko’rishdan iboratdir.
Ekoturizmni rekreatsion resurslarga: tabiat, tog’ va tekisliklar, daryolar, cho’l va 
vohalar, ko’l va turli landshaft zonalari kiradi. Shular asosida ekoturizm qo’yidagi 
tarkibiy qismlarga bo’linadi.
- Dengiz va okeanlar ekoturizmi;
- O’rmon va sun’iy bog’lar zonalariga ekoturizm;
- Daryo va ko’llarda ekoturizm;
- Tog’ ekoturizmi;
- Tarixiy obidalar ekoturizmi;
- Me’morchilik yodgorliklariga ekoturizm;
- Arxeologik qazilmalar ekoturizmi;
42

---

- Ekologik mushkul joylar ekoturizmi; 
- Alohida muhofaza etiladigan tabiiy hududlar ekoturizmi.
Yuqorida   ta’riflangan   ekoturizmning   tarkibiy   qismlari   ichida   oxirgisi   alohida 
salmoqli   o’rin   tutadi   va   ko’pchilik   olimlar   ekoturizm  tushunchasini   faqat   alohida 
muhofaza etiladigan tabiiy hududlar ekoturizmi deb qo’llashadi.