Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

Ishlab chiqaruvchi korxonalar
Tovar taklifi xajmi, shartli pul birligida
1-ishlab chiqaruvchi korxona	3950
2- ishlab chiqaruvchi korxona	15500
3- ishlab chiqaruvchi korxona	2240
4- ishlab chiqaruvchi korxona	900
5- ishlab chiqaruvchi korxona	3770
Eksport	3000

Korxonalar ulushini aniqlang va raqobat muhiti holatini baholang.


2-Topshiriq:


Milliy bozorda 25000 birlik X tovar sotilgan. Bozordagi A, B va V firmalarning sotish xajmlari quyidagicha:
A Firma – 3000 birlik tovar;
B Firma – 2500 birlik tovar;
V Firma – 1000 birlik tovar.
Bundan tashqari bozorda yana 5 firma faoliyat olib boradi. 2015 yilda A firma sotish xajmini 10% ga, V firma 15% ga oshirdi, B firma 5% pasaytirdi. Bozor strukturasining 2015 va 2016 yillardagi ulushini va A firmaning 2015 va 2016 yillardagi ulushini aniqlang.


3-Topshiriq:
Samarqand viloyatining gilam va gilam mahsulotlari bozorida 4 ta yirik mahsulot yetkazib beruvchi kompaniya raqobatlashadi. Ularning bozor ulushlari mos ravishda 0,35; 0,3; 0,25; 0,1 ga teng Rozenblyut indeksini hisoblang.
Rozenblyut yoki konsentratsiya indeksi
KI=1/2∑ R_iq_i-1 formula asosida hisoblanadi, bu yerda:
KI – konsentratsiya indeksi;
R_i – i-chi kompaniyaning bozordagi o‘rni (rangi), bozor ulushi eng katta bo‘lgan kompaniyaning rangi 1 ga teng bo‘lib, qolgan kompaniyalarning rangi o‘sish tartibida natural sonlarda ifodalanadi;
q_{i –} i-chi kompaniyaning bozor ulushi.
Indeks qancha kichik bo‘lsa, bozorda konsentratsiya shuncha kichik bo‘ladi.
Topshiriqni yakuniga yetkazing.
4-Topshiriq:
30% haridorlar maishiy uskunalarni ikki yil ishlatgandan keyin , 50% i uch yildan keyin, qolgani to‘rt yildan keyin almashtirishi va 2014 yildan boshlab maishiy uskunalarga dastlabki talab 12000 dona, 2015 yilda 25000 dona, 2016 yilda 50000 dona va 2017 yilda 70000 dona bo‘lsa, 2018 yil uchun bozor sig‘imi hisoblang .
5-Topshiriq:
Bozorda mahsulotni umumiy oboroti 14 mlrd. so‘mni tashkil etdi. Korxona oboroti umumiy oborotda - 5 mlrd. so‘mdir. Bozorni tadqiq qilish natijalari shuni ko‘rsatdiki, ushbu bozorda, agar potensial haridorlarni qiziqishi bo‘lsa, oborotni 20 mlrd. so‘mga ko‘tarish mumkin.
Savollar:
a) Bozorda ushbu korxonaning ulushi qanday?
b) Korxonani sotish potensiali, bozor potensiali, bozor sig‘imi, hajmi qanday?
v) Qanday bozor potensiali foydalanib bo‘lingan?

TEST-TOPSHIRIQLAR: