Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

Savollar	Bilaman	Bilishni xohlayman
Bilib oldim
Chet eldan sotib olishga munosabat
Siyosiy barqarorlik
Valyuta cheklovlari
Davlat mashinasi
Siyosiy tavakkalchiliklar
Xorijiy mamlakatning huquqiy strukturasi

2-topshiriq
Vositachi firma Niderlandiya, Italiya va Germaniyadan oziq-ovqat sanoati asbob-uskunalari uchun butlovchi va ehtiyot qismlar harid qilib, bunda Niderlandiya va Italiyadagi harid uchun AQSh dollarida, Germaniyadan qilingan harid uchun esa nemis markasida xaq to’lagan. Ushbu shartnomalar bo’yicha import bojlari summasini aniqlang.

Mamlakat nomi	Valyuta	To’lov amalga oshgan kundagi valyuta kursi, so’mda	Shartnoma miqdori, valyutada
Niderlandiya	AQSh doll.	168,10	3401
Italiya	AQSh doll.	168,10	5039
Germaniya	nem. markasi	119,53	10188

3-topshiriq
Quyidagi ro’yxatdan import tarifining uchta asosiy funksiyasini ajratib ko’rsating.

1. 
   Bozorni monopoliyadan chiqarish.
   
2. 
   Milliy xizmatlar bozorini himoya qilish.
   
3. 
   Milliy ishlab chiqaruvchilarni ularning ichki bozordagi raqobatbardoshligini oshirish maqsadida chet elliklar bilan raqobatdan himoya qilish.
   
4. 
   Mamlakat hududida qo’shma korxonalar kapital qo’yilmalarini himoyalash.
   
5. 
   Davlat byudjetini zarur moliyaviy vositalar bilan ta’minlash.
   
6. 
   Mahalliy tovar ishlab chiqaruvchilarning to’g’ridan-to’g’ri soliqqa tortilishi darajasini cheklash.
   

Milliy iste’molchilarni (korxonalar va aholini) mamlakatda umuman yoki yetarli miqdorda chiqarilmaydigan mahsulotlar bilan ta’minlash.


3.2-amaliy mashg’ulot: Tashqi global marketing muhiti omillari va o’zgarishi
Reja:
1. Marketingning tashqi muhitidagi o’zgarishlar.
2. Siyosiy marketing muhiti.
3. Iqtisodiy marketing muhitini o’rganish va investitsiya siyosati.
4. Madaniy muhiti, milliy iste’mol madaniyatining xususiyatlari.


Nazorat va muhokama uchun savollar:
1. Chet el investisiya strategiyalarining asosiy mazmuni nimadan iborat?
2. Bevosita va portfel investisiyalarining mohiyatini ochib bering.
3. Erkin iqtisodiy hudud va qo’shma korxonalarni tuzishning afzalligi nimada?
4. Mahsulot eksporti va chet elda investisiyalashning maqsadga muvofiqligini
qanday aniqlash mumkin?
5. Investisiyalarni sug’o’rtalash va huquqiy himoyalash qanday amalga
oshiriladi?
6. Globallashuv jarayonlari xalqaro marketing muhitiga qanday ta’sir qilmoqda?
7. Globallashuv jarayonlari marketingning iqtisodiy muhitida qanday yangi muammolarni keltirib chiqarmoqda?


Amaliy mashg’ulot uchun topshiriqlar
1-topshiriq
Korxonangizning marketing konsepsiyasida foydalanish uchun quyida sanab o’tilgan shart-sharoitlar qay darajada yetarli ekanligini tahlil qiling:
a) bozor, ya’ni taklifning talabdan o’sishi;
b) bozorda raqobat, xaridor uchun kurash; oligopo­liya (bir nechta raqobatchi, ko’p sonli ta’minotchilar);
c) ma’muriy-buyruqbozlik sarqitlaridan xoli bo’lgan erkin bozor munosabatlari;
d) korxona ma’muriyatining to’liq mustaqilligi (oylik maosh miqdorini belgilash);
e) ishchi kuchining erkin ko’chib yurishi (migrasiyasi);
f) bir korxonadan boshqa korxonaga, bir tarmoqdan boshqa tarmoqqa kapitalni o’tkazishda cheklovlarning yo’qligi. Foyda dividend keltiradigan holda joylashtiriladi.
2-topshiriq.
Yevropa Hamjamiyati mamlakatlari xalqaro bozorda o’ziga xos investisiya siyosatini amalga oshiradilar. Masalan, TACIS dasturi o’z ichiga quyidagi loyihalarning qay birlarini kiritadi:

• 
  yenergetik markazni yaratish;
  
• 
  sug’urtalash;
  
• 
  mintaqalararo sertifikasiya markaziga ko’maklashish;
  
• 
  global bozorlarda savdo qilishni ta’minlash;
  
• 
  eksport salohiyatiga yordam ko’rsatish;
  
• 
  fermer xo’jaligini boshqarish modelini ishlab chiqish;
  
• 
  turistik xizmatlarni sertifikatlash.
  

3-topshiriq
Bitta jumla bilan berilgan savollarga javobni shakllantiring.
Extiyoj, istak, talab, xoxish, zarurat va muhtojlik tushunchalarini ketma-ketligini sanab o’ting. Ushbu tushunchalarning bog’likligini tushuntirib bering.


4-topshiriq
Mebel ishlab chiqaruvchi firma nufuzli, biroq ayni paytda moliyaviy qiyinchiliklar sezayotgan, maishiy texnika (sovutgich, kir yuvish mashinasi va hokazo) ishlab chiqarishga ixtisoslashgan korxonani sotib olishga qaror qildi.
Savollar:
a) Sizningcha, bunday qarorning sababi nimada?
b) Maishiy texnika ishlab chiqaruvchi asosiy yirik firmalar bilan raqobat kurashida muvaffaqiyatga erishi uchun firma talabni rag’batlantirishning qaysi shakl va usullaridan foydalanishi lozim?
c) Firma taqdim etishi mumkin bo’lgan xizmat turlarini sanab bering va ularning iste’molchi uchun ahamiyatini baholang.