Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

130

Ekskursiyada tanaffuslar. Ekskursiya jarayonida gid uzluksiz gapirishi noto‘g‘ridir. Hikoyaning alohida qismlari orasida, yoida obyektlarni mustaqi! kuzatishda kichik tanaffuslar bo‘lishi kerak. Tanaffuslar quyidagi vazifaiami bajaradi:


mazmuniy, tanaffus vaqtida ekskursantlar giddan eshitgani va o‘z ko‘zlari bilan ko'rganlari borasida fikrlash imkonini ola-dilar. Faktlami, ko'rganlarini eslab qoladilar, xulosaga keladilar. Ekskursantlarga har bir obyektni ko'rsatib, hikoya qilgandan soiig mustaqij kuzatishlari uchun vaqt bo1lishi lozim;
ekskursantlarga qisqa muddatli dam olish imkonini berish. Bun­ day tanaffuslar ekskursiya xizmati kabi ilmiy-madaniy ishlaming faol shakliga hali ko‘nikmagan ekskursantlar uchun muhimdir. Tanaffuslardan yana suvenirlar ko‘rish, chanqoqni qondirish, sani-tar to‘xtashlar uchun ham foydalaniladi.


«Gid portfeli» dan foydalanish. «Gid portfeli»dagi ko‘rgazmali vositalaming mazmuni, mohiyati ekskursiya mavzusini tayyorlash va o‘tkazish uslubiga taalluqlidir. Har bir ko‘rgazmali vosita (fo-tosurat, rasm, kartinalar reproduksiyasi, portretlar, chizmalar, huj­ jatlar nusxasi) o'zining tartib raqamiga ega boiib, gid uni turgan joyidan yoki qo‘lma-qo‘1 berib ko‘rsatishi mumkin.

Ba’zi ekskursiya xizmatida gid magnitofon yoki video tasma-lami eshitishni ham tashkillashtiradi. Muhimi, uskuna sozligi, yo-zuvlar sifatini oldindan tekshirishi kerak. Gid bunday uskunalar-dan foydalanishni bilishi shart.

Ba’zi ekskursiya xizmatida urf-odatlar elementlari kuzatiladi. Masalan, «Motamsaro ona» haykaliga gul qo'yilishi, masjidlarda namoz o‘qilishi va h.k. Bunday joylarda qat’iy rioya qilinishi ke­ rak bo‘lgan tartib - qoidalar bilan gid ekskursantlami tanishtiradi.

Ekskursiyani o‘tkazish texnikasi bilan bog‘liq tashkiliy masa-lalar «ipidan ignasigacha» o‘ylab chiqilmasa, obyektlarni kuza­ tish uchun qulay sharoit yaratilmasa, hatto qiziqarli hikoya ham, obyektlarni ko‘rsatish usullari ham zaruriy samarani bermasligi mumkin.