Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

IV.
 
Tijorat banklarining 100% risk darajasiga ega boʻlgan 
aktivlariga quyidagilar kiradi: 
4.1. Korporativ qimmatli qogʻozlarga qilingan investitsiyalar; 
4.2. Mijozlarga berilgan kreditlar; 
4.3. Asosiy vositalar; 
4.4. Boshqa aktivlar. 
Quyidagi balansdan tashqari aktivlar yuqori riskli, yaʻni risk darajasi 100 foizga 
teng boʻlgan aktivlar hisoblanadi: 
4.5. Bank tomonidan mijozlarning foydasiga ochilgan taʻminlanmagan 
akkreditivlar; 
4.6. Bank tomonidan berilgan kafolatlar; 
4.7. Forvard transaktsiyalari;
4.8. Bank tomonidan berilgan opsionlar va fyucherslar. 
Bazel-1 tizimiga binoan risk darajasini oʻlchash standart koeffitsiyentlari 
aktivlarning keng toifalariga, chunonchi: davlat (suveren), bank va korporativ 
aktivlarga beriladi. Masalan, korporativ riskni qoplash uchun qarz oluvchining 
kredit sifatidan qatʻi nazar kapitalga 8% (yaʻni, riskni oʻlchash koeffitsiyentining 
100% boʻlgan holda) miqdorida ajratmalar qilish nazarda tutiladi.
§
6.2. Tijorat banklari riskli aktivlarini boshqarish usullari 
Tijorat banklari riskli aktivlari ichida asosiy oʻrinni kreditlar egallaydi. Shu 
sababli, kredit portfelini boshqarish riskli aktivlarni boshqarish tizimida muhim, 
oʻziga xos oʻrin egallaydi. 
Tijorat bankining kredit portfeli – bu bank tomonidan berilgan va hali 
qaytarilmagan barcha kreditlarning yigʻindisidir. 
Kredit portfeliga muddati oʻtgan kreditlar ham, sharti qayta koʻrib chiqilgan 
kreditlar ham, sud jarayonidagi kreditlar ham kiradi.

---

60 
Kredit portfelining sifat koʻrsatkichlari: 
I.
 
Muddati oʻtgan kreditlarning normal darajasi: 
(Muddati oʻtgan kreditlar: Brutto kreditlar) x100% 
Agar ushbu koʻrsatkichning darajasi 3 foizdan oshmasa, u holda kreditlar 
boʻyicha muddati oʻtgan qarzdorlikning darajasi normal hisoblanadi.