Samarqand davlat universiteti tarmoq texnologiyalari

3. Tarmoqning barcha kompyuterlari о’rtasida axborot almashishi. 
Ayni 
paytda tarmoqdan foydalanuvchilar о’rtasida dialog saqlanadi, shuningdek elektron 
pochta ishini tashkil etish imkoniyati ta‘minlanadi. 
4. Bir yoki bir qancha umumtarmoq printerlarida tarmoqdagi barcha 
foydalanuvchilarning bir vaqtda yozishi. 
Bu paytda quyidagi omillar 
ta‘minlanadi: Har bir foydalanuvchining tarmoq printeriga kira olishi; kuchli va 
sifatli printerdan foydalanish imkoni (malakasiz muomaladan himoyalangan 
holda); dasturli mahsulotlar sifatida bosishi (yozish)ni amalga oshirish. 
5. О’quvchilar va о’qituvchilar kompyuterlari о’rtasida axborot almash-
ishning maxsus dasturini qо’llash 
hisobiga о’quv jarayonini uslubiy takomil-
lashtirish uchun tarmoq muhitidan foydalanish imkoniyati. Shular sababli 
quyidagilarni amalga oshirish mumkin: о’qituvchi kompyuterida bajariladigan ish-
larni о’quvchilar kompyuterida kо’rsatish; о’qituvchining kompyuter monitorida 
о’quvchilar kompyuterlari ekranlarini aks ettirish orqali о’quvchilar bajaradigan 
ishlarni nazorat qilish. 
6. Global tarmoqning yagona kommunkatsiya uzeli bо„lganda 
lokal tar-
moqning har qanday kompyuteridan global tarmoq resurslariga kirishni ta‘minlash.
Lokal 
hisoblash tarmog’i uncha katta bо’lmagan hududda joylashgan abo-
nentlarni birlashtiradi. Hozirda lokal hisoblash tarmog’i tarqalgan hududda aniq 
chegara yо’q. Odatda bunday tarmoq aniq bir joyga bog’langan. Lokal hisoblash 
tarmog’iga mansub sinfga alohida korxonalar, firmalar, banklar, ofislar tarmog’i 
kiradi. Bunday tarmoq 2-2,5 km hududni qamrab oladi.
Hozirdagi kunda har qanday boshqaruv tizimining ajralmas unsuri bо’lib qol-
gan shaxsiy kompyuterlar lokal hisoblash tarmog’i yaratish borasida shov-shuvga 
sabab bо’lmoqda. Bu ham о’z navbatida zamonaviy axborot texnologiyasini ishlab 
chiqish zaruriyatini keltirib chiqardi.
Shaxsiy kompyuterlar fan va texnika, ishlab chiqarishning turli tarmoqlarida 
qо’llash amaliyoti shuni kо’rsatdiki, hisoblash texnikasini tatbiq qilishda alohida 
SHK emas, balki lokal hisoblash tarmoqlari kо’proq samara beradi.
Har qanday kommunikatsiya tarmog’i albatta quyidagi asosiy komponent-
larni: uzatish (peredatchik), xabar, uzatish vositasi, qabul qilish (priyomnik)ni о’z 
ichiga oladi. 

---

111