Официальный сайт министерства транспорта Российской Федерации. Интернет ресурс. Режим доступа:
47
Rossiya doimo O'zbekiston uchun foydali hamkor bo'lib kelgan. Buni
isbotini jahon iqtisodiy inqirozi davrida bu ikki davlat o'rtasida olib borilgan
iqtisodiy savdo misolida ham ko'rishimiz munkin
54
. 2012-yilda mamlakatlar o'zaro
savdo qiymatini 12 % ga oshirishdi.Ushbu savdo aylanmasi pul qiymati 7.6 mlrd
dollar tashkil etadi.Hozirgi davr iqtisodchilari Rossiya-O'zbekiston savdo
aloqalaridan kelib chiqqan holda ushbu hamkorlik hech qachon to'xtamaydi degan
fikrni ilgari surishmoqda. Hozirgi kunda O'zbekistonda qaziladigan neft
mahsulotlarining katta qismi Rossiyaning neft kompaniyalari hisoblangan
"Gazprom" va "Lukoil"ga eksport qilinmoqda. Jahon iqtisodiy jurnali
hisoblangan Forbesda ko'rsatilishicha ushbu ko'rsatgich jahonda ikkinchi o'rinni,
hamkorlik esa 19-o‘rinni ko‘rsatmoqda. Bu hamkorlik natijasida O'zbekiston
davlatiga turli investitsiyalar kirib kelmoqda va jahon bozorida o'zbek
mahsulotlarining mavqei oshmoqda.
Rossiyaning gigant neft kompaniyalari o'tgan yilda O'zbekiston bilan
shartnoma imzolab, Qoraqalpog'istonning shimolida joylashgan Qo'ng'irot
tumanida "Shoxpaxta" neftni qayta ishlovchi kompaniya qurishni kelishib
olishdilar.'TacnpOM" kompaniyasining habariga ko'ra 2013-yilda bu yerda 315
mln kub metr tabiiy gaz qazib olingan. Bu ko'rsatgich o'tgan yilga nisbatan 5 %
yuqori natijani ko'rsatadi. Mutaxassislar 2013-yilda 7 ta korxonani qayta
ta'mirlashdi va 20 ga yaqin yangi korxona qurishdi. Natijada o'rtacha gaz qazib
chiqarish kuniga 940 kub metrni tashkil etdi.
Dunyo neft bozorida yana bir asosiy rolni o'ynovchi kompaniya hisoblangan
"Lukoil"
O'zbekistonning
"O'zbekneftegaz"
va
Xitoyning
"Se-En-Pi-Si
International LMT" kompaniyasi bilan hamkorlikda Orol dengizi bo'ylarida neft va
gaz resurslarini izlash bilan shug'ullanmoqda. Izlanishlar natijasi Xauzak, Shodi,
Qo'ng'irot va Qandim hududlaridan 18.5 mlrd kub metr gaz borligi aniqlandi.
54
Официальный сайт министерства экономического развития Российской Федерации. Интернет ресурс.
Режим доступа: www.economy.gov.ru
48
G'uzor hududidan esa jami bo'lib 368.5 ming tonna neft va 2 mlrd kub metr tabiiy
gaz qazib olindi.
Ushbu davlatlar o'rtasidagi olib borilgan eng katta islohot Qandim hududida
neftni qayta ishlsh zavodining qurilishiga kelishib olish bo'ldi.Ushbu zavodning
ochilishi 2016-yil oktabrda rejalashtirilgan. Zavodda zamonaviy texnikalar va
Koreyaning Hyundai Engineering transportlari yordamidan foydalanishga kelishib
olindi. Shartnomaning umumiy pul qiymati 238 mln dollarni tashkil
etadi.O'zbekiston nefti sohasiga kiritilgan investitsiya hozirda 3.2 mlrd dollarni
tashkil etadi. Bu ko'rsatgich keying 9 oy ichida 500 mlnga ko'p qiymatni
ko'rsatmoqda.
"Lukoil" kompaniyasi quyosh energiyasini ishlab chiqarishga ham alohida
e'tibor bermoqda.2012-yilda Navoiy viloyatida 100 megavat quvvatda energiya
isglab chiqaradigan stansiya qurildi. Ushbu stansiyaga 250 mln yevro miqdorda
investitsiya kiritildi. Rossiya va O'zbekiston o'rtasida avtomobil va transport
sohalarida ham shartnomalar imzolandi. Natijada "O'zavtosanoat" kompaniyasi
Rossiyaga ko'plab rusumdagi avtomobillarni eksport qila boshladi. Rossiya esa
O'zbekistonga butlovchi qismlar va texnik-jitkost suyuqligini eksport qilmoqda.
Ushbu avtomobil sohasini hisoblaydigan bo'lsak mahsulot sotish qiyin bo'lgan
Rossiya avto bozorlarida O'zbekiston 9-o'rinni egallab turadi
55
.
Jahon iqtisodiy inqirozi davrida Yevropa avtomobil kompaniyalarining avto
sanoati sezilarli darajada tushib ketdi.Rossiyaga eksport qilinadigan barcha
avtomobillarning darajasi 5 % ga tushib ketdi. Lekin o'zbek avtomobillarining
Rossiyaga eksport qilish darajasi pasaymadi. Yevropa eksportlarining qayd
etishicha GM Uzbekistan kompaniyasi 2013-yilda rus avto bozorlarida 14-o'rinni
egallagan. Birinchi o'rinlarda mashxur nemis kompaniyalari Mercedes-Benz,
BMW, Audi va yapon kompaniyalari hisoblangan Mazda va Hondalar egallagan.
Yana bir yirik hamkorlik sohasi mobil aloqasi hisoblanadi.Bu sohada yaqqol
monopolni "BbiMnejiKOM" (Rossiya) tarkibidagi "K)HHTeJi" kompaniyasining
55
Сайт Посольства России в Китае. Интернет ресурс. Режим доступа: www.russia.org.cn.
49
eng yirik brendi hisoblangan Beeline operatorlik kompaniyasidir.2013-yilda
Beelinedagi o'zbek abonentlari soni 10 mln dan oshib ketdi.
Aloqalarda yana bir asosiy soha qishloq xo'jaligi hisoblanadi. O'zbekiston
o'z hududida yetishtirilgan mevalar va sabzavotlarni an'anaviy ravishda Rossiyaga
eksport qiladi. Hatto Novosibirsk va Saratov viloyatlarida O'zbekiston
mahsulotlarini yaxshi saqlash uchun omborxonalar qurish rejalashtirildi. Agarda
bu rja amalga oshsa, Rossiyaning boshqa hududlarida ham shunday omborxonalar
qurish rejalashtirilyapti.
Rossiya yana O'zbekiston sanoatida ham o'z o'rniga ega. Masalan "G'arbiy
O'ral mashinasozlik kompaniyasi" ni misol qilib olsak bo'ladi.Ushbu birlashma
orqali Dehqonobodda hamkorlik zavodi tashkil etildi. Va O'zbekistonda birinchi
bor osma yo'llar va ko'priklar qurish rajalashtirildi. 2013-yilda Olmaliq tog'-kon
zavodi Rossiyaning "Taжмаш" zavodi bilan shartnoma tuzib, o'zaro axborot
almashishdi.Ushbu zavodlar o'rtasidagi olib borilgan investitsiyalar 73.9 $ ni tshkil
etdi. Bu ko'rsatgichlar ikki davlat o'rtasidagi o'zaro manfaatli hamkorlik hisoblanib,
nafaqat ikki davlat iqtisodi uchunmas balki, tashkilotdagi davlatlar manfaati uchun
ham foydalidir
56
.
Do'stlaringiz bilan baham: 
