Samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Oziqlanishi.  Bir  hujayralilar  oziqlanish  usuliga  qarab  autot-roflar  va 
geterotroflarga  bo’linadi.  Autotrof  usulda    oziqlanuvchi  bir  hujayralilarning 
tanasida  yashil  rangli  xlorofill  donalariga  ega  bo’lgan  xromotoforalar 
yordamida  yorug’lik  ishtirokida  anorganik  birikmalardan  organik  birikmalarni 
sintezlaydi  (fotosintez).  Masalan,  yashil  rangli  o’simliksimon  xivchinlilar 
avtotrof  bir  hujayralilar  hisoblanadi.  Bir  hujayralilarning    aksariyati  geterotrof 
usulda: ya’ni tayyor oziqani qabul qilish bilan oziqlanadi. Geterotrof oziqlanish 
saprofit  va  parazit  xillarga  bo’linadi.  Ayrim  bir  hujayralilar  haqiqiy  hayvon 
singari  golozoy  usulda,  ya’ni  bakteriyalar,  mayda  suv  o’tlari  va  boshqa 
mikroorganizmlar  bilan  oziqlanadi.  Golozoy  usulda  ovqatlanadigan  bir 
hujayralilarda ovqatlanish organellalari: og’iz, halqum va hazm qilish vakuollari 
bo’ladi. Oziqa zarrasi shu ovqat hazm qilish vakuollari ichida parchalanadi va 
so’riladi.  Ayrim  yashil  bir  hujayralilar  (masalan,  yashil  evglena)  yorug’likda 
haqiqiy  o’simlik  singari  avtotrof  oziqlansa,  qorong’i  joyda  esa  yashil  rangini 
yo’qotib,  saprofit  usulda  ovqatlanishga  o’tadi.  Lekin  tajribalarda  shu  narsa 
aniqlanganki,  yashil  evglena  ba’zan  yorug’da  ham  organik  moddalar  bilan 
oziqlanadi. Bunday aralash oziqlanish usuli miksotrof deyiladi.