Samarqand davlat universiteti pedagogika kafedrasi

O’qituvchi munosabatida uslublar

Muloqotni 2 qismga bo’lish mumkin: ya’ni muomala va hamkorlikdagi harakatdan tashkil topadi. Ilmiy tadqiotlar ko’rsatadiki, o’qituvchilar doimo o’z o’quvchilari bilan emosional - turg’un munosabatlarda bo’lganlari o’qishda, xulq-atvorida nuqsonlarni osoyishtalik bilan - teng va ishonch asosida hal etadi.

O’quvchilar bilan qo’pol muomalada bo’lgan o’qituvchilar esa o’quvchilar ishonchini yo’qotadi, tilyog’lamalik, o’zini ko’rsatish, sinfda masxaraomuz qiliqlarni shakllantirishga sharoit yaratadi. Bular o’quv-tarbiyaviy jarayonga ta’sir ko’rsatadi. Tadqiqotchilar o’qituvchining sinf jamoasi bilan munosabatlarida 3 ta uslub mavjudligini ta’kidlaydi: 1. Barqaror ijobiy (turg’un); 2. Faol - ijobiy; 3. Barqaror bo’lmagan (turg’un bo’lmagan) uslub.

O’qituvchilarning o’quvchilar bilan bo’ladigan uslublarini A.A.Leontyev xulosalab, beqaror o’ta salbiy uslubda bo’lganlari o’zlariga salbiy munosabatni yuzaga keltirishni ta’kidlaydi. Bunday o’qituvchi maktabga va jamiyatga ziyon keltiradi. Muomalada o’qituvchilarning ish uslublari 3 xil bo’ladi: