Samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti

bilim
- 
hissiyot
- 
xulq
-
atvor
. Ishonch quyidagi formula: 
tushunish
- 
kechinmalar
- 
o’ziga
qabul
qilish
- 
bajarish
(o’z faoliyati va atrofidagilar tajribasi) asosida amalga oshiriladi. 
Ishontirish yordamida yangi qarashlar, munosabatlar shakllanadi yoki 
o’zgaradi. 
Iishontirish shakllari tubandagilar: munozara, bahs, suhbat, hikoya qilish va 
namuna. 
Ishontirish hamkorlikda ta’sir ko’rsatishda maksimum ta’sirli bo’lishi uchun 
quyidagi pedagogik talablarga javob berishi kerak. 
- ishontirish mazmuni, shakli o’quvcnining rivojlanish darajasiga mos 
bo’lishi (kichik o’quvchilarda ertak, fantastik hikoyalar va boshqa); 

---

40 
- ishontirishda o’quvchilarning individual xususiyatlarini hisobga olish; 
- ishontirish umumlashgan, konkret asoslarga, misollarga, boshlang’ich 
sinflarda ovozli materiallarga tayanishi; 
- ishontirishda o’qituvchi o’zi xabar qilayotgan narsaga o’zi chuqur ishonishi 
va h.k. 
Ishontirishning o’zaro hamkorlikdagi ta’sir ko’rsatish samarasi quyidagi 
shartlarda yuz beradi:
- o’zaro hamkorlikda ta’sirning kuchi ishontiruvchining obro’siga va 
voqyeaning mazmuniga bog’liq (o’quvchi o’qituvchiga qanchalik ijobiy 
munosabatda bo’lsa, shunchalik unga tez ishonadi); 
- ishontirishda o’quvchining individual ruhiy holatini hisobga olish; 
- 
ishontirishda 
ishontiruvchining 
intellektual 
hissiy 
holati 
bilan 
ishonuvchining holati mos bo’lishi kerak. Masalan, bola haddan tashqari 
hayajonlanganda noxush his-tuyg’ular unda hukmronlik qilganda uning xulqidagi 
kamchiliklarni ko’rsatish orqali ta’sir ko’rsatish samara bermaydi. 
Ta’sir ko’rsatish ko’pincha quyidagi asosga ko’ra klassifikasiya qilinadi, ular 5 
ta turda olib boriladi: 
1.