Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

Birinchi omil
‒
yuksak darajada tarraqqiy etgan demokratik davlatlarning 
o‘zini har tomonlama oqlagan tajribalarini qiyosiy tahlil etgan holda, ijobiy 
jihatlarini belgilash va amaliyotga tatbiq etish mexanizmini ishlab chiqish. 
Ikkinchi omil 
‒
qadimiy tarix, milliy qadriyatlarimizga rioya etgan holda 
ijtimoiy ishning “milliy modeli”ni yaratish. 
Ikkinchi omil doirasida bajaradigan vazifalar majmuaviy mazmun kasb etib, 
nazariy va empirik jihatlari bilan ajarlib turadi. Aynan, nazariy modelni yaratilishi 
evaziga ijtimoiy ish xodimining professiogrammasi, ijtimoiy ish doirasida 
bajaradigan vazifalar va ularni bajarish mezonlari, ijtimoiy ishni bajarishda 
hamkorlik omili, ijtimoiy xizmat ko‘rsatish madaniyati kabi amaliy masalalar o‘z 
yechimini topishi mumkin. 
Yuqoridagilardan ko‘rinib turibdiki, ijtimoiy ishning kasb sifatida 
shakllanishidan insoniyat, jamiyat va davlat manfaatdordir. Shu boisdan ham 
ijtimoiy ish bilan shug‘ullanuvchilarning kasbiy-psixologik xususiyatlarini ilmiy 
o‘rganish ijtimoiy-madaniy mazmun kasb etadi. Shu bois ijtimoiy ish bilan 
shug‘ullanuvchi xodim quyidagicha guruhlarga ajratish mumkin bo‘lgan bir qator 
kompetensiyalarga ega bo‘lishi kerak:
- shaxsiy sifatlarga (SHS);
- umumkasbiy kompetensiyalarga (UK);
- kasbiy kompetensiyalarga (KK) – bular ijtimoiy texnik, tadqiqiy, ijtimoiy 
loyihalashtirish va boshqalar;
- kasbiy-amaliy kompetensiyalarga (KAK) – ijtimoiy texnik, tadqiqiy, 
tashkiliy-boshqaruvchanlik, ijtimoiy loyihalashtirish. 
“Ijtimoiy ishchining etik-professional qadriyatlari” fanining asosiy 
vazifalari quyidagilardan iborat: 
- ijtimoiy ishchining etik-professional qadriyatlari fanining turlicha 
nazariyalarini o‘rganish; 
- ijtimoiy ish xodimlari amal qiladigan axloqiy qoidalarning milliy 
xususiyatlarini tadqiq etish; 
- ijtimoiy ish xodimlari amal qiladigan axloqiy-etik kodekslari bo‘yicha 
xorijiy mamlakatlar tajribasini o‘rganish; 
- ijtimoiy ish sohasida faoliyat yuritadigan xodim faoliyatining asosiy 
vazifalari va funksiyalarini aniqlash; 
- ijtimoiy ish xodimlari faoliyatining samaradorligini baholash; 
- ijtimoiy ish xodimining ma’naviy-axloqiy qiyofasini tadqiq etish; 
- Ijtimoiy ish sohasida kasbiy faoliyat olib boruvchi ijtimoiy ish 
xodimlarining axloqiy-etik faoliyatini takomillashtirish.

---

22 
Hozirgi davrda ijtimoiy ish xodimlari faoliyati jarayonida amal qilishi lozim 
bo‘lgan axloqiy prinsiplar va tamoyillar mohiyatini bilishi, shu bilan birgalikda 
ularda ko‘nikma va malakalarini rivojlantirish bilan bog‘liq bilimlarni berish ushbu 
fanning asosiy vazifalaridan hisoblanadi.
Ijtimoiy ish etikasi bo‘yicha G‘arb mamlakatlarida, jumladan, Fransiya, 
Germaniya va Italiya singari davlatlar katta yutuqlarni qo‘lga kiritgan bo‘lib, 
e’tiborli jihati sifatida quyidagilarni ko‘rsatib o‘tish mumkin: