Samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti amaliy tilshunoslik, O

 
 
Nazorat savollari va topshiriqlar: 
 
1.
Semantikaga ta’rif bering. 
2.
 
Til birliklari deganda nimani tushunasiz?
 
3.
 
Lug’aviy ma‘noga misollar yozing.
 
4.
 
Grammatik ma‘noga misollar yozing.
 
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.O‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”gi qonuni // O‘zbekistonning 
yangi qonunlari: To‘plam. –Toshkent: 1996, 20-30 b. 
2. Караулов Ю.Н. Ассоциативная грамматика русского языка. Изд.2 – М.: 
УРСС, 2010. – 328 с. 
3. Лутфуллаева Д. Ассоциатив тилшунослик назарияси. – Тошкент: Meriyus, 
2017. – 140 б. 
4. Нурмонов А. Структур тилшунослик: илдизлари ва йўналишлари.-
Андижон, 2006. 
5. Раҳматуллаев Ш. Систем тилшунослик асослари. Тил қурилишини тизим 
сифатида ўрганиш масалалари. -Тошкент: Университет, 2007. 
6. Тилшунослик назарияси ва методологияси. Тузувчи Ҳ.Дадабоев. -Тошкент, 
2004. 
 
 
 
 
 
 

---

9-mavzu: Amaliy tilshunoslik.Lingvistik metodlar va eksprimental usullar 
(2 soat) 
Reja: 
1.
 
Amaliy tilshunoslik tilshunoslikning bir sohasi sifatida. 
2.
 
Lingvistik metodlar va eksprimental usullar 
 
Tayanch so’z va iboralar:
amaliy tilshunoslik, tarixiy tilshunoslik, qiyosiy 
tilshunoslik, lingvistik tadqiq metodlari, eksprimental usullar 
Tilshunoslik - bu tilni va uning tuzilishini ilmiy o'rganishdir. Uning tarkibida 
sotsiolingvistik, psixolingvistik, hisoblash tilshunosligi, dialektologiya, qiyosiy 
tilshunoslik va tizimli tilshunoslik kabi ko'plab sohalar mavjud. Amaliy tilshunoslik 
ham tilshunoslikning bir sohasi bo'lib, tilni hayotiy vaziyatlarga ta'sir qilganligi 
sababli o'rganadi. Amaliy tilshunoslik nima? Amaliy tilshunoslik tilshunoslikning 
bir yo'nalishi bo'lib, u tilshunoslikning amaliy qo'llanilishiga qaratilgan. Boshqacha 
aytganda, bu tilshunoslik bilan bog'liq tushunchalarni amalda qo'llashni o'z ichiga 
oladi. Bundan tashqari, bu til bilan bog'liq muammolarni aniqlash, tadqiq qilish va 
echimlarni taklif qiladigan o'rganish sohasi. Shunday qilib, bu tilshunoslarga tillarni 
o'qitishning eng yaxshi usullari yoki til siyosatini shakllantirishdagi mavjud 
muammolar kabi amaliy muammolarni tushunishga yordam beradi. 
Amaliy tilshunoslik ikki tilli, ko'p tilli, disursiy tahlil, til pedagogikasi, tilni 
o'rganish, tilni rejalashtirish va siyosat, tarjima kabi ko'plab sohalarni qamrab oladi. 
Bundan tashqari, amaliy tilshunoslik ta'lim, aloqa, sotsiologiya va antropologiya 
kabi boshqa sohalar bilan bog'liq.