Samarqand davlat universiteti fakultet: Pedagogika fakulteti Yo’nalish

 

Qonning shaklli elementlari

 

Qonning shaklli elementlariga eritrositlar, leykositlar va trombotsitlar 

kiradi. Ular qon tarkibining quyuq qismini tashkil etadi  

.

 

 

Eritrositlar

 

(qizil qon tanachalari) — suyaklarning ko‘mik qismida 

hosil bo‘ladi. Eritrositlarning hosil bo‘lishi va soni normal miqdorda 

bo‘lishi odamning sog‘lig‘iga, ovqatlanishiga, jismoniy mashqlar bilan 

shug‘ullanishiga, quyoshning ultrabinafsha nurlarini yetarli qabul 

qilishiga bog‘liq. 

Ayniqsa, ovqat tarkibida oqsillar, temir moddasi, B guruhga kiruvchi 

vitaminlar yetarli miqdorda bo‘lishi zarur. Eritrositlarning asosiy 

vazifasi organinzmning barcha hujayralarini kislorod bilan 

ta’minlashdan iborat. 

Ular tarkibidagi gemoglobin o‘pkalardan kislorodni o‘ziga biriktirib 

hujayralarga yetkazadi, ularda moddalar almashinuvi natijasida hosil 

bo‘lgan karbonat angidridni yana o‘ziga biriktirib o‘pkalarga olib 

boradi. Bu orqali eritrotsitlar qonning vazifalari sirasiga kiruvchi 

tashuvchilik funksiyasini ta’minlaydi. 

Eritrositlarning soni va ular tarkibidagi gemoglobin miqdorining 

kamayishi kamqonlik (anemiya) kasalligi deb ataladi. Bu kasalligning 

oldini olish uchun ovqat tarkibida oqsil, temir moddalari, vitaminlar 

yetarli miqdorda bo‘lishi, jismoniy mashqlar bilan muntazam 

shug‘ullanish, nafas oladigan havoning toza bo‘lishi kabilar katta 

ahamiyatga ega. 

---