Samarqand davlat universiteti Aminov I. B. Nazarov F. M

 

RAM  EDO  xotirasi MP  uchun  qiymatlarni  TeEQQ,  ning  o‘kishiga  kerak 

bo‘ladigan  vaqtni  qisqartiradi,  xususan,  EDO  da  registr  «zanjirlar»  to‘plani 

qo‘shilgan,  ularning  hisobotiga  chiqishdagi  qiymatlar  mikrosxemaga  keyingi 

so‘rovgacha ushlanib turilishi mumkin (bugungi kunda RAM EDO tipidagi xotira 

o‘rtacha 45 nanosekund murojaat qilish vaqtiga va 264 Mbayt/s processor—xotira 

qiymatlarini maksimal uzatish tezligiga egadir.  

 

SD  RAM  xotirasi tizim  unumdorligini,  TeEQQ,  ishlash  tezligining 

processor  shinasini  ishlash  tezligi  bilan  bir-biriga  moslashishi  hisobiga  oshiradi 

(SD  RAM  hozir  200  MGc  chastotalargacha  ishlashi  mumkin).  Bu  xotirada 

qiymatlarga  murojaat  qilish  vaqti  MP  ning  ichki  taktli  chastotasiga  bog‘liqdir  va 

6—  10  ns  ga  etadi,  qiymatlarni  processor—xotira  bo‘yicha  maksimal  uzatish 

tezligi  528  Mbayt/s  (!)  (haqiqatda  processor—kesh  xotira  bo‘yicha  uzatish 

tezligiga  teng).  SD  RAM  xotirasi  SHK  ning  unumdorligini  umumiy  25  % 

ko‘paytiradi  va  ayniqsa  jonli  videografikalarni ko‘rib  chiqishda  va  uch o‘lchamli 

grafika bilan ishlashda qulaydir.  

 

Aslida ta‘kidlash kerakki, oxirgi raqam SHK kesh-xotirasiz ishlashga xosdir 

—  kuchli  kesh  bor  bo‘lganda  unumdorlikdagi  yutuq  bir  necha  foizlarni 

tashkiletishi mumkin.  

Xotiraning har bir yacheykasi o‘zining yagona adresiga (qolgan hammasidan farq 

qiladigan) egadir.  Asosiy  xotira  TeEQQ  va  DEQQ,  uchun  umumiy  adres 

kengligiga egadir.  

 

Adres  kengligi  asosiy  xotiraning  bevosita  adreslanadigan  yacheykalarini 

imkon boricha maksimal sonini belgilaydi.  

 

Adres  kengligi adresli  shinalar  razryadliligiga  bog‘liqdir,  negaki  turli 

adreslarning  maksimal  soni  ikkilik  sonlarning  har  xilligi  bilan  aniqlanib,  bu 

sonlarni p ta  razryad  bilan  tasvirlash  mumkin,  ya‘ni  adres  kengligi 2p ga  teng,  bu 

yerda ya — adres razryadliligi.  

 

SHKda  asos  qilib  uzunligi  bo‘yicha  mashina  so‘zi  o‘lchaniga  teng  bo‘lgan 

16-razryadli  adresli  kod  olingan.  16-razryadli  adres  kodi  bor  bo‘lganda  bevosita 

jani  2

16

q65536q64K  (Kq1024)  xotira  yacheykasini  adreslash  mumkin.  Mana  shu 

segment  deb  ataluvchi  64  kilobaytli  xotira  maydoni  AX  mantiqiy  strukturasining 

asosidir. Ta‘kidlash kerakki, himoya qilingan rejimda segment o‘lchani boshqacha 

va 64 Kbaytdan birmuncha ko‘p bo‘lishi mumkin.  

 

Zamonaviy  SHK  lar  (oddiy  maishiy  kompyuterlardan  tashqari)  sig‘imi  1 

Mbaytdan  sezilarli  katta  bo‘lgan  asosiy  xotiraga ega:  1  Mbayt  sig‘imli  xotira  AX 

ning  yana  bitta  muhim  strukturali  tashkil etuvchisidir  —  uni bevosita 

adreslanadigan xotira deb atayniz (u faqat haqiqiy rejim uchun tegishlidir).  

1  M  q  2

20

 q  1048576  ta  bevosita  adreslanadigan  xotira  yacheykalarini  adreslash 

uchun  20  razryadli  kod  kerakdir,  uni  SHKda  AX  yacheykasi  adreslarini 

strukturlashning maxsus uslublarini ishlatib olish mumkin.  

---

28 

 

 

Absolyut  (to‘liq,  fizik)  adres  (A

abs

)  bir  nechta  tashkil etuvchilar  yig‘indisi 

ko‘rinishida shakllanib, bu tashkil etuvchilardan ko‘proq ishlatiladiganlari segment 

adresi va siljish adresidir.